FLASH NEWS
"Growing concern"/ Lawsuits against journalists in Albania are doubling
2024-11-10 21:16:36 / AKTUALITET
In Albania, the journalist community and civil society are increasing the pressure on the official authorities in order to take the necessary measures based on the EU directive on strategic lawsuits against public participation, or as they are otherwise called SLAPP. According to experts in the legal field, they aim to restrain journalists in their mission, damaging transparency and public accountability. During the last 3 years, lawsuits against journalists in court increased by almost two times. This was highlighted worryingly in the last progress report of the EU for Albania. On the other hand, officials say that they have moved to implement the EU's anti-SLAPP directive.
In the spring of this year, the EU adopted a directive against SLAPP lawsuits, to protect people who engage in public participation from malicious lawsuits.
The Council of Europe also adopted a recommendation for this purpose. These lawsuits are increasingly being used by high-ranking politicians, business representatives or individuals with criminal connections as a form of pressure on journalists, activists and representatives of civil society in order to get them to withdraw from various investigations of events with a corrupt background. , illegal or criminal.
In 2023, 73 lawsuits were filed against journalists in the country's courts, from 42 the year before. Currently, the Respublica center, which has been providing free legal assistance to them for the past few years, is pursuing about 50 such cases in the courts. Apart from one lawsuit, this center has won all the cases at first instance and the processes continue on appeal. But in the absence of a legal framework, judges are currently unable to consider SLAPP lawsuits or not. Lawyer Dorian Matlija has a personal approach based on experience.
"They are considered such when it is seen that the chances of winning in court are almost zero, because they are absurd in themselves for the arguments they raise, but they have the negative effect of scaring away journalists with high numbers that are sought for damages. It also delegitimizes them by questioning their news or credibility and of course it takes journalists' time. Powerful political groups or powerful businesses have every opportunity to pursue these issues and continue to "drag" journalists through long trials," says Dorian Matlija, executive director of the Respublica center, for the Voice of America.
Mr. Matlija says that the plaintiffs are senior politicians, most of them from the majority, representatives of businesses and officials. He argues that the plaintiffs do not withdraw even though in many cases the special prosecutor's office discovers corrupt affairs that were written about by the journalists he defends in court.
Në udhërrëfyesin e shtetit të së drejtës që u miratua nga qeveria shqiptare në muajin qershor të këtij viti, në kuadër të përgatitjes për negociatat me BE, është specifikuar se autoritetet zyrtare do të punojnë për të përafruar direktivën e BE-së anti-SLAPP me legjislacionin shqiptar.
Direktiva sugjeron disa masa si: përjashtimin e hershëm në gjykatë të padive të pabaza, mbulimin e shpenzimeve nga pala paditëse kur proçesi rezulton i pabazuar, detyrimin e paditësit për të provuar se padia është e justifikuar, vendosjen e penaliteteve nga gjykata ndaj atyre që iniciojnë padi keqdashëse, apo dhe ndihmë juridike falas për gazetarët.
Por përfaqësues të shoqërisë civile vërejnë se procesi në vend është kompleks, duke marrë në konsideratë dhe mangësitë në trupën e gjyqtarëve për shkak të procesit të vetting-ut.
“ Ekspertët tanë ligjorë që kanë bërë vlerësimin fillestar të hapësirave dhe mungesave që ne kemi aktualisht në këtë drejtim argumentojnë që procesi është shumë sfidues. Në këtë kuadër është shumë e nevojshme që të nisë herët dhe të jetë sa më gjithpërfshirës”- shprehet për Zërin e Amerikës Blerjana Bino, drejtuese e Qendrës për Shkencë dhe Inovacion për Zhvillim.
Edhe Kryetari i Unionit të Gazetarëve të Shqipërisë Aleksandër Çipa sugjeron një proces të shpejtë gjyqësor të gazetarëve në gjykata, pasi tejzgjatja e dëmton punën e tyre, argumenton ai.
“Gjykatat tona, proceset që kanë të bëjnë me gazetarët nuk mund t’i mbajnë në kalendat e tyre. Duhet të krijohet mundësia që këto procese në trancparencë të plotë të përfundohen konform legjislacionit shqiptar dhe të bëhen shembuj që reflektohen me qëndrime reaguese nga institucionet apo personat që ngrenë padi të pabazuara ndaj gazetarëve”- argumenton Z. Çipa.
Ministri i Drejtësisë Ulsi Manja i tha Zërit të Amerikës, se një grup i posaçëm pune, ka nisur analizën e rasteve konkrete të padive SLAPP në gjykata ndaj gazetarëve për të parë tipologjinë, nga vijnë dhe si janë vendimet e gjykatave për to.
Z. Manja konfirmoi se përafrimi i direktivës së BE me legjislacionin në vend ka nisur edhe pse afati final në udhërrëfyes është viti 2027. Sipas tij mendohet të ndërhyhet në dy aspekte.
“ Po t’i referohesh direktivës një nga masat anti – SLAPP është dhe mundësia që duhet t’i jepet gjyqësorit që t’i refuzojë këto padi që në momentin e parë. Kjo kërkon patjetër ndryshime në Kodin e Procedurës Civile. Gazetarët në rastin e padive strategjike kundër pjesmarrjes publike, ( SLAPP) konsiderohen viktima. Edhe në këtë rast do duhet të ketë një incentivë që ka të bëjë me mbrojtjen juridike, ndihmën juridike falas. Këtë e ofron ligji për ndihmën juridike falas. Do duhet të ndryshohet edhe ky ligj. Me këto kemi filluar nga puna që tani”- thotë Ministri i drejtësisë Ulsi Manja.
But Mr. Matlija, director of the Respublica center, stops at another point related to the decriminalization of defamation, since half of the lawsuits he pursues in court are criminal and not civil. The Criminal Code provides for a fine of up to 3 million ALL for defamation.
“A good portion of SLAPP lawsuits are those that are tried in criminal courts, not civil courts. Journalists do not face compensation, but punishment. The fine is not very high, but the biggest problem is that it remains in the testimony of the journalist's penalty, as a convicted person. This has been criticized by the European Court of Human Rights" - continues Mr. Matlija.
The Minister of Justice told VOA that work is underway on a new criminal code that aims to reflect 61 EU directives. The decriminalization of defamation will receive special attention, says Mr. Manja.
"Our approach is positive to align the Criminal Code with the best EU standards. Why not Albania, when the new criminal code is approved, decriminalize defamation. There are other legal instruments to protect against defamation and defamation. A civil court process even in the case of defamation, when it is alleged to violate personal, family or commercial dignity, has other legal means to restore the violated right, even in the case when these subjects are journalists," explained Minister Manja.
But one of the key moments when it comes to strategic lawsuits against public participation is related to the training of judges, which is also included in the EU directive. The Albanian Helsinki Committee considers this element important.
"I believe that there is a need for proper training of judges, from experts who have dealt with SLAPP lawsuits in other countries, whether in the region, in Albania or in EU countries, since this is not an Albanian but a global phenomenon." - says Erida Skëndaj, executive director of the Albanian Committee of Helsinki.
In Albania, the EU has held several special sessions for the training of judges regarding freedom of expression. Meanwhile, a special training session is expected in Brussels in mid-November regarding SLAPP lawsuits, with the participation of representatives of the Albanian judicial system. This moment marks a new step in European efforts in this direction, which is expected to be reflected in Albania as well./ VOA
-
2024 is expected to be the hottest year on record
November 10, 21:05 -
Unpredictability, proof of the independence of justice
Nga Blendi Kajsiu
ideas
top
Alfa recipes
TRENDING 
services
- POLICE129
- STREET POLICE126
- AMBULANCE112
- FIREFIGHTER128