Lajme flash
Dh*na dixhitale lë gjurmë të padukshme tek fëmijët
15 Prill 2025, 08:20 / JETË
Shumica e rasteve të ngacmimit që përfshijnë fëmijë ndodhin tani në mjediset online. Shtrirja e vërtetë e dhunës dixhitale shkon përtej numrave të thjeshtë – ajo lë plagë emocionale të qëndrueshme.
Dhuna dixhitale i referohet fëmijëve të ekspozuar ndaj përmbajtjeve të dëmshme, ngacmimeve nëpërmjet internetit dhe platformave dixhitale.
Ky kërcënim i padukshëm pas ekranit mund të dëmtojë rëndë vetëvlerësimin e fëmijëve, marrëdhëniet shoqërore dhe performancën akademike.
Ekspertët theksojnë se tallja në rrjetet sociale, përjashtimi dixhital apo komentet e vazhdueshme negative mund të ndikojnë ndjeshëm në shëndetin mendor të fëmijës. Pra, si mund ta njohin prindërit dhe edukatorët këtë rrezik të fshehur dhe t’i ndihmojnë fëmijët të shërohen? Pyetëm eksperten psikologe Münire Sevinçelli.
Ndërsa dhuna dixhitale nuk lë plagë të dukshme si sulmet fizike, ajo mund të shkaktojë dëm të qëndrueshëm emocional. Fëmijët e ekspozuar ndaj bullizmit në internet mund të shfaqin zemërim, tërheqje, agresion ose probleme të sjelljes. Pjesa më e rrezikshme? Këto plagë emocionale shpesh kalojnë pa u vënë re.
Psikologia Sevinçelli përmbledh:
“Fëmijët që përballen me dhunën dixhitale mund të përjetojnë shpesh ankth, depresion ose vetmi. Ngacmimi ose përjashtimi në internet ndikon negativisht në vetëvlerësimin e tyre. Besimi i dëmtuar e bën më të vështirë për ta të krijojnë identitetin e tyre.”
Sevinçelli thekson se “dhuna dixhitale krijon dëme emocionale dhe psikologjike, duke hapur plagë të padukshme”, të cilat mund të kenë pasoja më të rënda me kalimin e kohës.
Është thelbësore që prindërit dhe edukatorët të zbulojnë shenjat e hershme të dhunës dixhitale. Familjet duhet të monitorojnë ndryshimet e sjelljes si shqetësimi, ankthi ose tërheqja dhe të jenë të vetëdijshme për aktivitetet e fëmijëve të tyre në internet. Shenjat kryesore për t’u kujdesur, sipas Sevinçellit:
Drojë, shqetësim ose shqetësim i vazhdueshëm
Tërheqje ose nervozizëm në shtëpi ose shkollë
Dëshira e vazhdueshme për të qenë online ose vështirësi për t’u fokusuar
Mesazhe kërcënuese, komente me urrejtje ose ngacmime seksuale në pajisjet e tyre
Këto shenja shpesh vijnë me vështirësi sociale, rënie akademike dhe cilësi më të ulët të jetës.
“Kur fëmijët përjetojnë ngacmim në internet, ata mund të ndihen të pavlerë dhe të papërshtatshëm. Ankthi dhe depresioni bëhen më të mundshëm dhe lojërat e tepërta mund të zvogëlojnë ndjeshmërinë. Kjo mund të ndikojë në jetën e tyre akademike dhe sociale deri në adoleshencë dhe në moshë madhore.”
Fëmijët që i nënshtrohen dhunës dixhitale mund të hezitojnë të flasin për shkak të turpit ose frikës. Krijimi i një mjedisi komunikimi mbështetës dhe jogjykues është thelbësor.
Sevinçelli thekson rëndësinë e lejimit të fëmijëve të shprehin lirshëm ndjenjat e tyre:
“Të lejosh fëmijët të shprehin hapur emocionet është themeli i shërimit. Dëgjimi pa gjykim i bën ata të ndihen të mbështetur. Krijimi i një hapësire të sigurt, qetësuese dhe të folurit rregullisht për gjendjen e tyre emocionale është jetike.”
Duke pasur parasysh se si teknologjia është bërë qendrore në jetën e përditshme, fëmijët duhet të jenë të vetëdijshëm për rreziqet dixhitale. Prindërit duhet të menaxhojnë kohën para ekranit dhe llojet e përmbajtjes për moshat 3-6 vjeç, të mësojnë strategjitë e përballimit të ngacmimit dixhital midis moshës 9-14 vjeç dhe të adresojnë sigurinë dhe etikën nga 15-18 vjeç.
Sevinçelli thekson udhëzimet në kohë dhe të përshtatshme për moshën:
“Mësimi i sigurisë dixhitale dhe aftësive të përballimit u mundëson fëmijëve të mbrohen në internet. Arsimi në shkollën e mesme dhe të mesme duhet të mbulojë mënyrën se si t’i përgjigjen ngacmimit dhe të kuptojnë të drejtat ligjore. Adoleshentët duhet të pranojnë se veprimet në internet mund të kenë pasoja serioze në botën reale.”
Dhuna dixhitale është një nga problemet më të padukshme por të dhimbshme të ditëve të sotme. Por me komunikim të hapur, udhëzime të duhura dhe edukim të përshtatshëm për moshën, fëmijët mund të mbahen të sigurt në botën dixhitale. I takon prindërve dhe edukatorëve që të marrin përgjegjësinë për mbrojtjen e tyre.
Po ndodh...
ide
top
TRENDING 
shërbime
- POLICIA129
- POLICIA RRUGORE126
- URGJENCA112
- ZJARRFIKESJA128