Tre Davidë, një legjendë nga tre mjeshtra, Donatello, Michelangelo dhe Bernini

24 Dhjetor 2023, 12:00 / MISTERE&KURIOZITETE ALFA PRESS

Tre Davidë, një legjendë nga tre mjeshtra, Donatello,

Do të krahasojmë tre skulptura që bazohen në historinë biblike të luftës së Davidit kundër Goliathit filistin. Po shikojmë vepra nga Donatello (1440), Michelangelo (1504) dhe Bernini (1624). Do t'i marrim ato sipas kronologjisë së tregimit dhe jo sipas rendit të kohës kur janë skalitur. Meqenëse shumica e njerëzve e dinë skicën bazë të tregimit biblik, ku zë fill ky jetësim krijues, do të shkojmë direkt te skulpturat.

Michelangelo vendosi Davidin e tij në një rrethanë pak para konfliktit. Ai, pavarësisht se si e idealizon mjeshtri, ishte fizikisht larg kapacitetit për t'u ndeshur me Goliathin, filozofia gjen tek kjo ndeshjen e të mirës me të keqen. Por Davidi, e mira, e virtytshmja, është e patrembur dhe jashtëzakonisht e sigurt në fitore deri në ndeshje. Ky besim bie në sy në këtë

skulpturë. Çdo muskul është i tensionuar. Vështrimi i tij është i fiksuar dhe ai është i vendosur, i qetë para goditjes epike. Ai të kujton një kolonë imponuese romake, me një atmosferë të vendosur që pothuajse e bën ajrin rreth tij të qëndrojë i qetë. Pra, pse ai ishte gdhendur pa një burrëri më të fortë është përtej logjikes por konturuar në idealizim.

Bernini skaliti Davidin e tij në aktin e hedhjes së gurit fatal. Kjo pjesë ka të bëjë me lëvizjen dhe veprimin në vend të qetësisë. Merrni një sekondë për t'u fokusuar në hapësirën përreth Davidit dhe shikoni se si ndihet. Përdredhja e trupit të tij është bërë aq efektivisht sa hapësira rreth tij merr jetë. Dhe, e kombinuar me atë fytyrë të vendosur, mendoj dy herë të qëndroj para tij, në mënyrë që të mos goditem vetë me gurin. Bernini na dha një nivel mbresëlënës angazhimi me një pllakë mermeri.

Davidi i Donatello-s është një kastë prej bronzi e skenës pas fitores së Davidit dhe është një përzierje e shkëlqyer kontrastesh. Filloni me qëndrimin. Ai ka një pozë mjaft të butë, duke pasur parasysh se qëndron mbi një kokë të prerë. Ai është një figurë delikate, e butë, mbase femërore që shtyp këmbën e tij në fytyrën e një njeriu të vdekur. Dhe me sa duket ai po kalon gishtat e këmbëve përmes mjekrës së Goliathit. Ky është një ballafaqim grotesk. Është bërë edhe më e çuditshme nga krahu i madh në helmetën e Goliathit. Nuk mund ta shihni të plotë dinamizmin nga fotografia, por ajo arrin mjaft lart në këmbën e Davidit, saqë ai do të jetë paksa i emocionuar nëse i mbulon me pupla.

Gjithëpoaq këto janë tre Davidë të një legjende, në tri kryevepra, në tre monumente të lartësuar në përjetësi./ Përgatiti Albert Vataj