Lajme flash
Dështimi amerikano-britanik përballë Stalinit. Komunistizimi i Çekosllovakisë
25 Shkurt 2022, 07:36 / DOSJE
25 shkurt 1948 njihet në historinë e Luftës së Ftohtë si data kur perëndimi u dorëzua ndaj Stalinit dhe lejoi që Çekosllavakia të hynte përfundimisht nën sferën e influencës ruse. Nën presionin e Partisë Komuniste Çekosllovake, Presidenti Edvard Benes lejoi që të organizohet një qeveri e dominuar nga komunistët. Megjithëse Bashkimi Sovjetik nuk ndërhyri fizikisht (siç do të ndërhynte në vitin 1968), vëzhguesit perëndimorë e dënuan grushtin e shtetit komunist praktikisht pa gjak si një shembull të ekspansionit sovjetik në Evropën Lindore.
Skena politike në Çekosllovakinë e pas Luftës së Dytë Botërore ishte komplekse. Edvard Benes ishte kreu i qeverisë çeke në mërgim me bazë në Londër gjatë luftës dhe u kthye në atdhe në 1945 për të marrë kontrollin e një qeverie të re kombëtare pas tërheqjes sovjetike në korrik të atij viti. Zgjedhjet kombëtare të vitit 1946 rezultuan në përfaqësim të konsiderueshëm të partive të majta dhe komuniste në asamblenë e re kushtetuese. Benes bëri koalicion me këto parti në administratën e tij.
Megjithëse Çekosllovakia nuk ishte zyrtarisht brenda orbitës sovjetike, zyrtarët amerikanë ishin të shqetësuar me ndikimin komunist sovjetik në vend. Ata u shqetësuan veçanërisht kur qeveria e Benes kundërshtoi me forcë çdo plan për rehabilitimin politik dhe riarmatimin e mundshëm të Gjermanisë (SH.B.A.-ja kishte filluar të shikonte një Gjermani të riarmatosur si një linjë të mirë mbrojtjeje kundër inkursioneve sovjetike në Evropën Perëndimore). Si përgjigje, Shtetet e Bashkuara ndërprenë një kredi të madhe për Çekosllovakinë. Partitë e moderuara dhe konservatore në Çekosllovaki ishin të indinjuar dhe deklaruan se veprimi i SHBA-së po e shtynte kombin e tyre në kthetrat e komunistëve. Në të vërtetë, komunistët patën fitime të mëdha elektorale në vend, veçanërisht kur ekonomia kombëtare doli jashtë kontrollit.
Kur elementët e moderuar në qeverinë çeke ngritën mundësinë e pjesëmarrjes së vendit në Planin Marshall të SHBA-së (një program masiv i rimëkëmbjes ekonomike i krijuar për të ndihmuar në rindërtimin e vendeve evropiane të shkatërruara nga lufta), komunistët organizuan greva dhe protesta dhe filluan të shtypin partitë opozitare. Benes u përpoq me dëshpërim të mbante kombin e tij të bashkuar, por deri në shkurt 1948 komunistët i kishin detyruar partitë e tjera të koalicionit të largoheshin nga qeveria. Më 25 shkurt, Benes iu dorëzua kërkesave komuniste dhe ia dorëzoi kabinetin e tij partisë. Në maj u mbajtën zgjedhje të manipuluara për të vërtetuar fitoren komuniste. Benes më pas dha dorëheqjen dhe ish-ministri i tij i jashtëm Jan Masaryk vdiq në rrethana shumë të dyshimta. Çekosllovakia u bë një shtet njëpartiak.
Përgjigja nga Perëndimi ishte e shpejtë, por vështirë se vendimtare. Si Shtetet e Bashkuara ashtu edhe Britania e Madhe denoncuan marrjen e pushtetit nga komunistët në Çekosllovaki, por asnjëra nuk ndërmori ndonjë veprim të drejtpërdrejtë. Ndoshta duke pasur besim të tepërt në traditat demokratike të Çekosllovakisë, ose ndoshta duke pasur frikë nga një reagim sovjetik, asnjë komb nuk i ofroi asgjë përtej mbështetjes verbale qeverisë Benes. Partia Komuniste, me mbështetjen dhe ndihmën e Bashkimit Sovjetik, dominoi politikën çekosllovake derisa i ashtuquajturi “Revolucioni Kadife” i vitit 1989 solli në pushtet një qeveri jokomuniste. Në vitin 1993, Çekosllovakia u nda në Republikën Çeke dhe Sllovaki./ Alfapress
Po ndodh...
Amerika mund të tërhiqet nga Europa, por jo nga SPAK
Nga Gentian Gaba
ide
top
receta Alfa
TRENDING 
shërbime
- POLICIA129
- POLICIA RRUGORE126
- URGJENCA112
- ZJARRFIKESJA128