FLASH NEWS
In March 1991, in three days, 25,000 Albanians fled to Italy on ships anchored at the port piers! Ramiz Alia gave the order: Shoot them!
2025-03-07 16:48:41 / JETË
In early March 1991, thousands of Albanians left the country, using ships anchored at the piers of the country's largest port.
On March 6, 1991, more than 3,000 citizens left Albania and boarded the ship "Tirana" to head for Italy. In the first week of March 1991, within 30 hours, 24 ships, carrying an extraordinary number of people from Albania, docked in the port of Brindisi (Italy).
With the fall of the dictatorship, motivated by regained freedom, compatriots turned to the world dreamed of from the television screen, to ensure the missing well-being. The exodus during the first week of March 1991 was of such enormous proportions that it was considered analogous to the biblical exodus.
Also, the massive abandonment of the country mobilized the political elite of the time to take the necessary measures to prevent the emigration flow. In August, thousands more Albanians headed for the port of Durrës and boarded the ship “Vlora”, which was overflowing with men, women and children. Within two weeks of disembarking in Bari, more than 17 thousand Albanians were repatriated.
While in Italy, around 1,500 asylum seekers who had sought political asylum remained. Thousands of Albanians, in the name of a better life, in the name of freedom, in those cold days of March 1991, amidst bullets, terror and endless sacrifices, landed on the Apennine coast.
This was the largest migration of Albanians and the final blow to the dictatorship. The exodus of March '91 counted nearly 25 thousand fleeing in 3 days. The escapes by sea continued for months on a smaller scale. They became the front page of almost all the world's media. They fled with any means that could sail, from boats, to small boats to artisanal trappers that were often found in the open sea by merchant ships.
The end of 1990 had brought great changes in the political and social life of Albania. While a month after the fall of the monument to Enver Hoxha in the center of the capital, the exodus of Albanians towards Italy began. After two historic exodus, those of the embassies of July '90 and the ships of March '91, the third would come, August 8, 1991.
That day dawned with the usual routine of the others in that August heat, where around 9:00 AM the order of things was disrupted and the ordinary turned into the unusual...
After 5 months of returning to normality, the gates of the port of Durres would open again, where thousands of Albanians would flock to the ship "Vlora", boarding it in all forms, the most visible of which was by rope.
Mediet botërore do të kishin shansin tjetër që të garonin për të realizuar fotot më spektakolare me ikanakë të marrosur drejt Perëndimit. Dëshira për një jetë më të mirë e mposhti frikën e rrezikut. Fëmijë, gra, të rinj e burra mbledhur strumbull në një mjet lundrimi që me kapërcimin e detit prisnin të kapërcenin jetën e vështirë.
Komunizmi sapo kishte kapitulluar dhe etja për liri, demokraci e mundësi më të mira ishte e madhe. Anija “Vlora” ndezi motorët aty nga ora 19:00 e mbrëmjes 8 gusht 1991, për të vijuar një udhëtim të pazakontë sa ekzistonte, drejt brigjeve italiane. Në bordin e saj mbante plot 20 mijë shqiptarë që kapicë mbi njëri-tjetrin dhe me zorrët që u gërryenin nga uria, po shijonin ëndrrën e rendjes drejt Perëndimit. Ishte një udhëtim që zgjati gjatë gjithë natës, për të përfunduar të nesërmen paradite në brigjet e Barit. Por nuk ishte e thënë që ata 20 mijë shqiptarë të priteshin si bashkatdhetarët e tyre të marsit: t’u jepej ushqim e veshje aty për aty, si për t’u ndjerë të mirseardhur.
Politika dhe shoqëria italiane u nda në dysh në qëndrimet e saj rreth asaj mase që po zbarkonte në brigjet e Barit, nëse duhej të mirëpritej apo duhej kthyer mbrapsht. Dhe çfarë ndodhi më pas rezultoi të ishte një metodë që i detyroi të 20 mijë shqiptarët (më pak përjashtime), që të ktheheshin pas, shumica me rrugë ajrore. Nga porti i Barit, ajo mizëri njerëzore do transferohej në stadiumin e vjetër të qytetit, ku do merrte përmasat e një tragjedie, nga fakti se aty do shpërthenin dhe betejat me bandave të krijuara nga elementë kriminalë që kishin udhëtuar dhe ata si refugjatë, e po ashtu nga fakti i betejave për krodhën e bukës, që nisi t’u hidhej turmave me helikopterë nga sipër. Ishte 8 gushti i vitit 1991, fiks 28 vjet më parë, kur anija “Vlora” zbarkoi në Portin e Barit në Italisë.
Në bord ndodheshin rreth 20 mijë emigrantë shqiptarë, të cilët kërkonin një jetë më të mirë në vendin fqinj. Ngjarjen e kujtojnë çdo vit edhe vetë mediet italiane si e përditshmja “Corriere della Sera”, e cila para tri vitesh këtë eksod e ka titulluar: “Kur Italia ishte ‘Amerika’ për shqiptarët”.
Gazeta në fjalë nënvizoi se, ky rast ishte i pari që shënoi fenomenin e fluksit të emigrantëve drejt brigjeve italiane, fenomen që sot është mëse i zakonshëm, ndonëse jo më me protagonistë refugjatët shqiptarë.
Kur shqiptarët u dyndën të iknin në “eksodin e parë” në vitin 1991, Ramiz Alia dha urdhrin: Të qëllohet me armë. Këtë dhe detaje të tjera të tranzicionit nga komunizmi në pluralizëm i ka rrëfyer në vitin 2015 profesor Servet Pëllumbi në librin në librin e tij të ri “Përmbysja e komunizmit”.
ÇFARË SHKRUAN SERVET PËLLUMBI
Gjendja e rënduar ekonomike detyroi një masë të madhe njerëzish, sidomos nga zonat fshatare, të kërkojnë para zgjedhjeve mundësi e rrugë për të imigruar jashtë. Ishte e qartë se kjo vazhdonte të nxitej edhe nga jashtë, madje edhe duke dërguar vaporë e tragete “si gabimisht”!
Në fillim të shkurtit, në shumë rrethe të vendit, u përhap fjala, se “më 9 shkurt”, në portin e Durrësit do të vinin dy tragete të mëdhenj për të marrë e ndihmuar shtetas shqiptarë, për t’i dërguar kryesisht, për të punuar e jetuar në Afrikën e Jugut. Që më 8 shkurt u dyndën në Durrës mbi 15 mijë persona, kryesisht të rinj, nga rrethet e Tiranës, Shkodrës, Elbasanit, Korçës, Lushnjës, Fierit, Burrelit, Dibrës etj..
Dhe vërtet, të nesërmen, më 9 shkurt, u dëgjua që herët në mëngjes një sirenë anijeje. U dëgjuan thirrjet: “Bëhuni gati, erdhën anijet”!
Në orën 8 u thye dera e hyrjes në port. Trageti i linjës Durrës-Trieste ishte i ankoruar, por kapiteni deklaroi se ka marrë urdhër të ikte bosh dhe u nis. Megjithatë, njerëzit prisnin…
Filloi sulmi mbi anijet nëpër porte, në Durrës, Vlorë e Shëngjin, përfshi dhe ato ushtarake. Madje për largimin me emigrantë të anijes ushtarake nga ishulli i Sazanit, R.Alia urdhëroi: “Të qëllohet me armë”. Një gjë e tillë nuk ndodhi dhe nuk mund të ndodhte, se urdhrat e tilla të Ramizit, dihej që ishin fiktive, sa për të kaluar radhën, “pikun” e ngjarjeve. Kësaj here, Vlora u bë epiqendra e eksodit… Po në ishullin e Sazanit, më 2 mars 1991, u rrëmbye peshkarexha “Namik Osmani” dhe shkoi në Brindisi me emigrantë.
Më 4 mars 1991, nga Pashalimani u largua anija cisternë “e rrëmbyer”; më 4 mars, rimorkiatori “Kozma Nushi” po ashtu shkoi në Brindisi. Varka e trape filluan të sajohen… Anijet shkonin e vinin në Itali si të ishin autobusë urbanë. Askush nuk i ndalonte anijet për të shkuar në Itali dhe askënd nuk e ndalonte kush. Liri e plotë anarkike.
Një eksod që përfshiu kryesisht jugun me kryeqendër Vlorën, që dukej se ishte i paramenduar dhe i organizuar për të ikur sa më shumë “votues”, në prag të zgjedhjeve të 31 marsit 1991. Mendja, më skeptikët i çonte përsëri te Ramiz Alia.
Për më tepër, që dhe në sferat e larta të pushtetit flitej për marrëveshje të fshehta që implikonin dhe vizitat e Peres De Kuelarit të një viti më parë. Kjo u provua konkretisht: sapo u plotësua numri i emigrantëve sipas marrëveshjeve, eksodi u ndërpre me forcë nga Italia, Franca etj., dhe u vendos të mos pranohen më emigrantë, as nga deti, as nga toka prej Shqipërie. Nga Italia madje, u kthyen dy avionë ushtarakë me 600 persona.
Gjatë analizës së deritanishme kam synuar të jem objektiv, të shkruaj mbi bazën e fakteve dhe dokumenteve, por nuk ndaj mendimin që R.Alia “solli demokracinë dhe vendosi pluralizmin politik në Shqipëri”.
If up until these elections the idea of gradual changes to "avoid bloodshed", as it was said, could be justified, after this it risked turning into its opposite. First, because this cannot be the work of one person, no matter how prominent he may be; second, because this ignores the student movement and other popular actions that imposed the changes; third, because there are many concrete facts that present R. Ali quite differently: contradictory, playing a double game, a shadowy man, who, during the change of systems, put the preservation of power and his own head above all else.
Essentially, with the implementation of "Katovica", R. Alia aimed to establish communist democracy with Albanian colors! In this context, the risk of civil war was deliberately inflated, which according to the propaganda of the time, only R. Alia avoided. I think this was typical of the sphere of myths that are woven about "legendary" leaders, why not to hide behind this most surprising sin.
R. Alia himself should not have accepted this "myth" and should have denounced it in his numerous writings and public appearances. The peculiarity of democratic processes in Albania has been that elements of the classes overthrown by communism or those persecuted and politically convicted, almost did not participate in an organized manner in demonstrations, manifestations or in the overthrow of busts and monuments of communism, much less in their direction.
The people themselves, the workers, the student youth, including communists, became the driving force of change, among whom there was no potential for revenge of such proportions that could lead to civil war. Meanwhile, R. Alia, even in the context of the first pluralist elections, did not show any particular care to ease the path to pluralist democracy.
-
-
-
"Cork" at the wheel, 26-year-old arrested in Elbasan
March 7, 16:26 -
-
Happening now...
ideas
top
services
- POLICE129
- STREET POLICE126
- AMBULANCE112
- FIREFIGHTER128