Lajme flash
Fushata detare në Guadalcanal që ndryshoi fatin e aleatëve në Paqësor
8 Shkurt 2022, 08:41 / DOSJE
Cikli: Betejat që ndryshuan historinë
Kur flitet për Luftën e Dytë Botërore karakteri i saj global është i evidentueshëm menjëherë. Shumë prej betejave të zhvilluara për gjatë globit kanë bërë histori. E tillë është edhe beteja e Guadalcanal ku luftimet zgjatën prej 7 gushtit të vitit 1942 deri më 9 shkurt 1943. Kjo betejë vuri përballë forcat aleate me forcat japoneze rreth Guadalcanal, një nga ishujt jugor të Solomonit, në Paqësorin Jugor. Së bashku me betejën detare të Midway më 3 -6 qershor 1942, luftime në Guadalcanal shënuan një pikë kthese në favor të aleatëve në luftën e Paqësorit.
Zbarkim në Solomonët jugor dhe Beteja e ishullit Savo
Më 6 korrik 1942, japonezët zhvendosën një forcë të përbërë nga trupa dhe punëtorë krahu në Guadalcanal në iIshujt Solomon dhe filluan të ndërtojnë një fushë ajrore. Aleatët e kuptuan se avionët me bazë tokësore që operonin nga kjo fushë do të kërcënonin seriozisht bazat në Hebridet e Reja dhe Kaledoninë e Re, si dhe në Port Moresby në Guinenë e Re. U ndërmorën hapa të menjëhershëm për të dëbuar japonezët, duke përdorur forcat që ishin në dispozicion në Paqësorin Jugor.
Më 7 gusht 1942, rreth 6,000 burra të Divizionit të Parë Detar të SHBA, të komanduar nga gjeneralmajor Alexander Vandegrift, filluan një sulm amfib në Guadalcanal dhe ishullin Florida, duke befasuar 2,000 mbrojtësit japonezë të Guadalcanal. Zbarkimi u bë me mbështetje të fortë detare dhe ajrore dhe u ndesh më pak rezistencë fillestare. Fusha ajrore në Guadalcanal dhe porti në ishullin Florida u kapën në 36 orët e para. Marinsat e quajtën pistën e avionit Henderson Field, sipas major Lofton Henderson, një aviator detar i cili ishte vrarë ndërsa drejtonte një sulm bombardimi në betejën e Midway. Fusha Henderson do të bëhej shpejt qendra e gravitetit për konfliktin në Guadalcanal.
Japonezët reaguan shpejt dhe pak para orës 2:00 të mëngjesit të 9 gushtit ata goditën fort forcat detare aleate që mbështesnin operacionin. Një kryqëzorët dhe destrojerët japonezë goditën flotën aleate në një betejë të furishme nate që u quajt beteja e Ishullit Savo. Rezultati ishte një shkatërrim total për aleatët. Përafërsisht për një gjysmë ore, japonezët fundosën kryqëzorët amerikanë Astoria, Quincy dhe Vincennes dhe gjymtuan kryqëzorin australian Canberra, ndërsa vetë pësuan humbje të papërfillshme. Gjatë muajve në vijim, rreth dy duzina anije japoneze dhe aleate do të fundoseshin në ujërat në veri të Guadalcanal. Korsia detare midis Guadalcanal dhe ishullit Florida do të njihej më pas për marinarët aleatë si “Ironbottom Sound”.
Kulmi i luftimeve detare në Solomon u arrit në betejën detare të Guadalcanal (12–15 nëntor 1942). Më 11–12 nëntor, SHBA zbarkoi një kontigjent të konsiderueshëm përforcimesh dhe furnizimesh në ishull. Përafërsisht në të njëjtën kohë, një flotë transporti japonez, që mbante rreth 7,000 burra, u nis drejt jugut nga Rabaul pas një shoqërimi të disa luftanijeve dhe një numri të madh kryqëzorësh dhe destrojerësh. Kur amerikanët zbuluan se kjo forcë do të godiste mbi mjetet e tyre të cenueshme të transportit dhe anijet e ngarkesave, ata dërguan një forcë mbështetëse të kryqëzorëve dhe destrojerëve me një veprim të m mëvonshëm. Rezultati ishte një seri konfrontimesh të dhunshme që shkaktuan humbje të mëdha në të dyja palët, por i lanë Shtetet e Bashkuara në një pozicion të fortë në Solomonët jugor.
Fushata tokësore në Guadalcanal
Sulmi fillestar amfib në Solomonët Jugor përfaqësonte një koordinim të shkëlqyer të forcave detare, ajrore dhe tokësore aleate. Anijet luftarake goditën me breshëri të rënda për të kontrolluar afrimin e transportit të trupave dhe avionëve me bazë transportuese si dhe bombarduesit e Forcave Ajrore të Ushtrisë së SHBA dobësuan mbrojtjen japoneze. Anijet amfibe i nxorrën marinsat në breg të detit në pika kyçe në të gjithë ishujt. Marinsat siguruan me shpejtësi një plazh në Guadalcanal dhe kapën pistën pothuajse të plotë ajrore që do të bëhej Henderson Field. Ata kapën gjithashtu ishujt më të vegjël të Tulagi, Gavutu dhe Tanombogo. Beteja për Tulagi e shkatërroi plotësisht garnizonin japonez deri në ushtarin e fundit. SHBA do ta merrte ishullin plotësisht nën kontroll më 9 shkurt 1943.
Kjo betejë do të shënonte humbjen e parë japoneze në betejat tokësore dhe do të ndikonte në moralin e të dy palëve. Japonezët do të humbisnin 31 mijë ushtarë dhe 38 anije. Aleatët do të humbisnin 7100 ushtarë dhe 29 anije. Operacioni në fillimet e tij mori emrin e koduar “Watchtower”. Mendohet se mbi 9000 ushtarë japonezë vdiqën nga uria dhe sëmundjet. Për betejën e Guadalcanal janë shkruar një sërë librash dhe janë realizuar disa filma./Alfapress.al
Po ndodh...
Amerika mund të tërhiqet nga Europa, por jo nga SPAK
Nga Gentian Gaba
ide
top
receta Alfa
TRENDING 
shërbime
- POLICIA129
- POLICIA RRUGORE126
- URGJENCA112
- ZJARRFIKESJA128