The myth of tourist Albania, with its head in Europe and its ass in Tunisia!

Francesco Condoluci, communications advisor at the Italian ministry for reforms and director of Notizie.it
Let's be clear: Albania wasn't my idea. It was artificial intelligence that suggested it as a Mediterranean destination that perfectly matched the parameters I had provided and asked it to verify by surfing the internet for impressions and reviews: crystal clear sea, family-friendly services, well-equipped hotels, accessible transportation, competitive prices, and places of historical and cultural interest.
The idea was promising, but the reality is a different story. As soon as you get off the ferry, you immediately realize you're in a different Europe. Endless lines, strict security checks, an old Romanian Securitate atmosphere.
Then, a few steps outside, and the first impact of a Balkan theater: a man in uniform - it's not clear who he is - stops you with his hand. He mutters in Italian: "Insurance". You discover that not all insurance policies cover this place. Nothing unusual so far. The problem is how: a dilapidated booth, two guys in sandals, a man approaching with a wad of banknotes in his hand. "Fifty-five euros" for the insurance policy, no explanation. Some kind of unwritten entrance fee. Welcome to Albania.
The road and the unfinished place
Outside the port of Vlora, the landscape is classic of the forgotten South of Italy: chaotic traffic, broken-down motorbikes, old Mercedes (one in four here is a German brand, often with twenty-year-old engines) parked next to unfinished houses. Trucks loaded with watermelons drive slowly. On the climb, grazing cows occupy the asphalt with indifference.
Then SH8 (Vlora-Fier highway) opens up like a breath of fresh air: green hills, the Bay of Vlora from above, randomly scattered concrete, factories and small farms.
At the edges of the road, "corn" signs advertise ripe corn. On SH100 (the Peshkëpi-Poçem segment), the journey changes pace. The road climbs between desolate mountains, old mines idle for decades, abandoned quarries: the corpses of a socialism that left only scrap metal.
Piles of garbage along the road, precarious bridges in Poçem, disoriented villages where time seems to stand still. The eyes are filled with abandoned gas stations with rusty shelters, crumbling iron bars, young people dragging slippers on the asphalt, staring at their mobile phones. A landscape that is both dirty and heartbreaking.
Saranda, a city with two faces
Pas një udhëtimi tre-orësh me makinë nëpër asgjëkundi, Saranda duket si një periferi që u rrit shumë shpejt. Shtëpi dhe dyqane të mbushura me rrëmujë, tabela neoni, ekrane të ndritshme dhe trafik frenetik. Tabelat flasin një leksik italo-ballkanik që duket si një parodi e italishtes: "Mobileri," "Gomister," "Parukeri," "Pasticeri," "Pizzeri".
Këtu, njerëzit ngasin motoçikleta pa helmeta, madje edhe tre persona, si në Itali disa dekada më parë. Shqiptarët ngasin në mënyrë kaotike: policë trafiku të zemëruar nevojiten në mes të rrugëve për të drejtuar një rrjedhë të pamundur.
Makina, motoçikleta me sustë të hequr, skuter që enden midis korsive imagjinare: trafiku është si ai i Napolit në orën e pikut. Por rrugët mbeten ato të një fshati peshkatarësh: të ngushta, të papritura, me ballkone plot me lule që shohin kaosin.
E megjithatë: e bukur, Saranda është e bukur. Argëtuese dhe e gjallë si një Ibiza fshatare. Një perlë e vogël bregdetare: ujëra bruz, tarraca baresh të mbushura me turistë dhe të rinj shqiptarë, biseda dhe gota që kërcasin nën diell dhe hënë.
Jeta e natës është e jashtëzakonshme: muzikë, drita, të qeshura, energji. Vajzat franceze kudo i shtojnë poezi fytyrave paksa të zymta të banorëve. Në mbrëmje, anijet që shkëlqejnë, duke fishkëllyer me muzikë vallëzimi, nisen ngadalë për të festuar në det deri vonë natën.
Për ata që kërkojnë më shumë rehati, tre ndalesa që duhet të vizitohen: Bar dhe Restorant Limani, më simpatiku në Sarandë, një gadishull i vogël betoni mbi ujë ku mund të shijoni akullore me detin pothuajse në këmbët tuaja; Taverna Laberia, e mbushur me njerëz për mishrat e pjekur në skarë; Restoranti Ballkon, i famshëm për midhjet dhe pamjen e plazhit qendror.
Aperitivët e perëndimit të diellit shijohen më së miri në Kalanë e Lekursit: Saranda poshtë, deti përpara, Korfuzi në horizont. Një atmosferë pothuajse joreale. Qyteti është i zhurmshëm, i etur për modernitet, vazhdimisht kontradiktor: një fshat ballkanik dhe një qytet bregdetar njëkohësisht, kaos dhe vitalitet të shkrirë në një dëshirë të vetme për zhvillim.
Është e qartë se deri 15-20 vjet më parë, gjërat ishin ndryshe këtu: fundi i komunizmit, kriza financiare e vitit 1997 dhe anarkia që pasoi kishin lënë pas një rrëmujë shkatërruese që vetëm turizmi, duke shpërthyer si një flluskë lumturie, mund ta mbulonte, por kurrë plotësisht.
Pranë hoteleve luksoze, ka shtëpi të vjetra, të papërfunduara, mbeturina, rrënim, makina të grumbulluara dhe një mungesë të plotë rregulloresh. Shërbime të dyshimta, shpesh menaxhim i paligjshëm - punonjës të paligjshëm parkimi, pak terminale POS, edhe më pak fatura - që duken nën sipërfaqen e normalitetit.
Trafikimi është gjithashtu i dukshëm nga shumë lidhje këtu me Italinë e klaneve, kryesisht 'Ndrangheta'-s. Në pjesën më të re, qendra është një sërë baresh, restorantesh dhe tezgash me ushqim rruge që punojnë gjithë natën: është e habitshme që në katin përdhes nuk sheh kurrë dyer shtëpie, vetëm bare dhe dyqane. Një shenjë se gjithçka është ndërtuar vitet e fundit vetëm për turizëm.
Ksamili, perla e Rivierës Shqiptare, surprizon me ujëra të ngjashme me Karaibet në nuanca të blusë dhe të gjelbër që duken si një kartolinë. Por shërbimet mbeten të ngjashme me Jugun e Thellë të Italisë: rërë e hedhur mbi tokë për të krijuar plazhe të rreme elegante, pa asnjë organizim.
Po çmimet? Jo pikërisht në nivelin më të ulët: shumë larg klisheve të Shqipërisë me kosto të ulët. Më të ngjashme me ato të Italisë së vitit 2022 para inflacionit, përpara krizës energjitike dhe luftës në Ukrainë.
Nga Saranda në veri, me varkë përgjatë bregdetit, zbuloni plazhe të vogla e të izoluara si Krorezi, me taverna dhe çadra që nxjerrin muzikë dhe alkool, ose Gremina, një mur i bardhë guri që zhytet në një det të pastër si qelqi. Në jug, nëse vazhdoni drejt Greqisë, rruga bëhet një sqep asfalti, duke vizatuar male, që papritmas zbresin dhe ngrihen.
Pas një kthese, pamja humbet: male të shkreta, liqene, shkurre mesdhetare. Gjithmonë aty, Korfuzi shfaqet si sfond, dinak dhe i palëvizshëm. Herë pas here, shfaqen periferi të vogla rurale, shtëpi të shpërndara, të pabanuara kurrë vërtet.
Përgjatë rrugës, burra, gra, mushka dhe fermerë; furgonë Mercedes të ngarkuar me trupa të mbushur si sardele ecin me vështirësi në kodër. Toka flet për bujqësi qartazi mbijetese, fusha të pjekura nga dielli dhe një ekonomi që nuk ka asgjë për të treguar, por thjesht kalon me vështirësi.
Në kufirin me Greqinë, udhëtimi ndalet përsëri. Kontrolle të dyfishta, radhë të pafundme makinash me motorët ndezur, kamioneta kërcënuese të Frontex, kontrolle të rastësishme në bagazh. Orë pritjeje që na kujtojnë ne "gjeneratën Shengen" se sa përpjekje duhet për të hequr dorë nga liria jonë e lëvizjes. Dhe sa e rëndësishme është ta mbrojmë atë, gjithmonë, pa e marrë kurrë si të mirëqenë.
Një mit që duhet shpërbërë
Shkurt, Shqipëria është, në fund të fundit, një mit që duhet shpërbërë. E bukur, po, por jo absolutisht mahnitëse. Nuk ka asgjë vërtet unike që justifikon një udhëtim këtu.
Deti, plazhet dhe peizazhet janë evokuese, por jo më shumë se bregdeti i Kalabrisë - me më pak shërbime dhe sigurisht më pak cilësi. Gjithçka duket e mbërthyer në Italinë e viteve 1990: zhvillim i improvizuar dhe i paarsyeshëm (Planet Master në Shqipëri nuk janë pikërisht një përparësi), një industri turizmi që lulëzon nga entuziazmi dhe ndërtimet e paligjshme, një bukuri e papërpunuar që nuk është e mjaftueshme për të bërë kërcimin.
This land is all here: perfect seas and unfinished concrete ecological monsters just steps from the beach, a place suspended between the old and the new, improvisation and modernity, nostalgia and a race for the future.
Dirty and touching, chaotic and fascinating, unfinished but alive. The South of Italy that wants to become the North at all costs. But even if its head is in Europe, its ass always remains in Tunisia.
Happening now...
Karmën nuk e ndalon dot Sali Berisha!
ideas
"Topple" Edi Rama by lying to yourself...
Only accepting Berisha's truths will save the DP from final extinction!
top
Alfa recipes
TRENDING 
services
- POLICE129
- STREET POLICE126
- AMBULANCE112
- FIREFIGHTER128
