FLASH NEWS
REL Analysis: Time for ammunition? Kosovo enters the game
2025-12-07 17:45:47 / KOSOVA
In the Balkans, where security balances remain fragile and state actions are often interpreted beyond their real weight, even small steps take on added importance.
In this context, the planned production of ammunition by Kosovo is a limited step, but with the potential to influence how the country is perceived in the field of defense.
Kosovo's acting Prime Minister, Albin Kurti, confirmed that the first ammunition factory in Kosovo will be built in Jahoc, Gjakova, with the first production expected to be released at the end of 2026. And, the activity will not stop there.
"This industrial zone will also serve other investors, with whom we are in contact, and we will produce various types of military products - military and civilian drones 'Made in Kosovo'," Kurti said on November 27.
The agreement for the factory was signed on December 16, 2024, between the Government of Kosovo and the Turkish state-owned manufacturer, MKE.
Radio Free Europe was unable to contact the company directly, but, according to a statement from it in October, Kosovo will be equipped with machinery for the production of cartridges and bullets, a production and assembly line, laboratory and testing equipment.
MKE personnel will also provide production, maintenance, repair and technical assistance services to Kosovo staff.
Contacted by Radio Free Europe, a NATO official in Brussels did not provide a direct assessment of Kosovo's announcement that it will start ammunition production in 2026, nor of the specific standards the country must follow, but only stated that "the NATO-led KFOR mission remains focused on implementing the UN mandate, maintaining a safe environment for all residents of Kosovo, at all times, in an impartial manner and in close coordination with the Kosovo Police and the EU mission, EULEX."
NATO has not supported the transformation of the KSF into an army - a process that is expected to be completed in 2028.
Kosovo authorities, including Kurti, say that it is being developed according to NATO standards and that the weapons purchased over the last four years - worth over 430 million euros according to him - come from alliance member countries: the US, Turkey, Germany and others.
"By increasing the army, we secure the Republic. By establishing the Kosovo Security Force, we strengthen the partnership with allies," Kurti said.
Retired US Colonel Ray Wojcik sees Kosovo's decision to produce ammunition as a "fantastic initiative" - in line with NATO's expectations that aspiring countries develop defense industrial capabilities.
Në vlerësimin e tij, Kosova po e nis këtë prodhim në kohën e duhur: për të forcuar aftësitë e saj ende të kufizuara, për t’iu përgjigjur kërkesave më të larta të sigurisë pas luftës në Ukrainë dhe për të rritur bashkëpunimin rajonal me aleatët.
“Një nga gjërat pozitive për Kosovën, falë pranisë shumëvjeçare të misionit të NATO-s, KFOR, është marrëdhënia e ngushtë dhe bashkëpunimi i vazhdueshëm me aleatët.
Kosova e ka diskutuar këtë nismë veçanërisht me SHBA-në dhe Mbretërinë e Bashkuar - dy nga aleatët e saj më të afërt, të cilët janë shumë mbështetës për të”, thotë Wojcik për programin Expose të Radios Evropa e Lirë.
Wojcik, i cili ka shërbyer si udhëheqës i Zyrës së Bashkëpunimit të Mbrojtjes në Ambasadën amerikane në Prishtinë, përmend edhe marrëveshjen rajonale të mbrojtjes mes Kosovës, Shqipërisë dhe Kroacisë, e cila, sipas tij, mbështet iniciativën për prodhimin e municioneve në Kosovë.
Argyro Kartsonaki, nga Instituti për Kërkime të Paqes dhe Politika të Sigurisë në Hamburg, pajtohet se është logjike që një shtet i vogël të përpiqet të forcojë sigurinë e vet, por paralajmëron, po ashtu, se këto veprime mund të perceptohen si kërcënim nga fqinjët, duke i rritur tensionet, në vend se t’i ulin ato.
“Kjo nuk do t’i ndryshojë dinamikat e sigurisë në Ballkan. Ajo që mund të bëjë, megjithatë, është t’i ushqejë narrativët. T’i japë edhe një element propagandës dhe diskurseve populiste të presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq.
Nëse kjo pastaj ekzagjerohet, mund të krijojë frikë dhe pasiguri të perceptuar. Dhe, frika e perceptuar është po aq reale sa edhe kërcënimi i vërtetë.
Pikërisht këtu qëndron edhe delikatesa e këtij vendimi”, thotë Kartsonaki për Exposenë.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, e ka interpretuar marrëveshjen e mbrojtjes mes Kosovës, Shqipërisë dhe Kroacisë si shenjë të një gare armatimi, duke theksuar se Serbia “do të mbrohet me sukses nga çdo agresor i mundshëm”.
Në të njëjtën linjë, kryetari i Komisionit parlamentar për Mbrojtje në Serbi, Millovan Drecun, ka pretenduar se fabrika turke e municioneve në Kosovë cenon sigurinë dhe pozitën e serbëve në vend, por pa sjellë prova konkrete për këtë.
Serbia, përndryshe, mbetet fuqia dominuese ushtarake në rajon, me një buxhet mbrojtjeje dukshëm më të lartë se ai i Kosovës dhe i vendeve të tjera të Ballkanit Perëndimor.
Sipas Institutit Ndërkombëtar të Kërkimeve për Paqen në Stokholm - SIPRI, Kosova në vitin 2024 ka ndarë rreth 162 milionë dollarë për mbrojtjen, ndërsa Serbia rreth 2.2 miliardë.
Serbia, po ashtu, mbetet eksportuesja kryesore e armëve dhe municioneve në rajon, duke përbërë mbi 65% të totalit të eksporteve, sipas Institutit për Kontrollin e Armëve të Vogla dhe të Lehta në Evropën Juglindore dhe Lindore (SEESAC).
Pas saj renditen Bosnje dhe Hercegovina dhe vendet e tjera të rajonit, si Maqedonia e Veriut, Shqipëria dhe Mali i Zi, të cilat eksportojnë gjithçka - nga municionet e lehta deri te minat dhe raketat.
Koloneli Wojcik thotë se Kosova duhet t’i adresojë perceptimet e Serbisë duke komunikuar qartë se iniciativat e saj të mbrojtjes, përfshirë prodhimin e municioneve, synojnë t’i përmbushin standardet e NATO-s dhe të shërbejnë si mjet mbrojtës, jo si kërcënim.
“Është një përpjekje për stabilitet rajonal, pasi mund të veprojë si mjet parandalues ndaj Serbisë agresive, e cila ka kapacitete të mëdha prodhimi armësh dhe municionesh.
Prandaj, për një sasi shumë të vogël armësh ose municionesh që do të prodhojë Kosova, nuk ka arsye shqetësimi për serbët”, thotë Wojcik.
Se çfarë lloji dhe çfarë sasie municionesh synon të prodhojë Kosova, nuk dihet saktësisht, pasi një pjesë e madhe e informacionit në fushën e mbrojtjes është e klasifikuar.
Në një deklaratë të mëhershme për Radion Evropa e Lirë, ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci - tani në detyrë - ka thënë se Kosova nuk mund të bëhet plotësisht e vetëqëndrueshme, por mund ta zvogëlojë varësinë nga vendet e tjera, duke prodhuar municione dhe armatime që përdoren më shumë dhe sigurohen më vështirë.
Kartsonaki, nga Instituti për Kërkime të Paqes dhe Politika të Sigurisë, thotë se Kosova, si një vend i vogël, nuk mund të zhvillojë një industri të madhe të mbrojtjes, pa kufizuar ndjeshëm buxhetin e saj për fusha të tjera të rëndësishme.
“Çështja është se ju keni një shtet të vogël, me nivele të larta të varfërisë dhe papunësisë. A është ky vërtet investimi më i mirë që mund të bëni?
Këtu nuk bëhet fjalë për Gjermaninë, e cila mund të prodhojë armë në një shkallë më të madhe, por, njëkohësisht, ka mjaft fonde për të mbuluar edhe aspektet sociale të shtetit”, thotë Kartsonaki.
Koloneli Wojcik thekson se buxheti i kufizuar i mbrojtjes e detyron Kosovën të veprojë me kujdes maksimal, duke investuar burimet në mënyrë të zgjuar.
Ai nënvizon nevojën që përpjekjet në industrinë e mbrojtjes të koordinohen ngushtë me aleatët kryesorë dhe të shmangen partneritetet që mund të dëmtojnë stabilitetin rajonal ose përafrimin me Perëndimin.
Për të qenë efektiv, ai thotë se sektori i mbrojtjes duhet të funksionojë sipas standardeve ndërkombëtare, duke përfshirë transparencën, sundimin e ligjit dhe luftën kundër korrupsionit.
“Mendoj se Kosova ka treguar rezultate të qëndrueshme. Shtetet e Bashkuara nuk do të kishin dhënë ndihmë për kaq shumë vite për sigurinë Kosovës, nëse do të kishte shqetësime për korrupsion në Ministrinë e Mbrojtjes.
Kjo është një shenjë e mirë, dhe përpjekja për prodhimin e municioneve duhet të ndjekë të njëjtin model - duke u mbikëqyrur nga NATO-ja dhe partnerët kryesorë, si SHBA-ja dhe Mbretëria e Bashkuar. Ndaj, rreziku për keqmenaxhim është shumë i ulët”, thotë Wojcik.
The United States has Camp Bondsteel in Kosovo, which serves as the largest American military base in the Balkans. NATO still has over 4,000 peacekeepers - mostly in the north of the country, where the past two years have seen the worst ethnic tensions since independence in 2008.
The Kosovo Security Force is lightly armed, but since Kurti came to power in 2021, the defense budget has been increasing.
Globally, arms industry revenues are also expected to increase significantly through 2024 - driven by high military spending due to the wars in Ukraine and Gaza, as well as regional and global geopolitical tensions.
According to the SIPRI Institute, sales of arms and military services increased by 5.9 percent last year, reaching a record $679 billion.
In the words of Colonel Wojcik, ammunition production in Kosovo could also benefit NATO allies, including Ukraine./REL
Happening now...
Karmën nuk e ndalon dot Sali Berisha!
Nga Bato Kosova
ideas
Will Berisha take stock of the first in his second speech?
Nga Preç Zogaj
First Secretary of the Democratic Party
Nga Indrit Vokshi
"Topple" Edi Rama by lying to yourself...
Nga Patrik Sadikaj
top
Alfa recipes
TRENDING 
services
- POLICE129
- STREET POLICE126
- AMBULANCE112
- FIREFIGHTER128