Lajme flash
Rama flet për “The Observer”: Shqipëria mund ta ndihmojë BE-në të mbijetojë, po na uli në tryezë
18 Dhjetor 2025, 21:59 / POLITIKË
Shqipëria mund ta ndihmojë BE-në të mbijetojë, mjafton të na japë një vend në tavolinë, thotë kryeministri Edi Rama për Helena Smith të ”The Observer”.
Në zyrën e tij të mbushur me vepra arti, shtatlartë dhe i zhytur në një kolltuk lëkure të errët, Edi Rama flet për ”errësirën” që ka rënë mbi Evropë.
I rivotuar në detyrë për një mandat të katërt në maj dhe me vendin ballkanik i vlerësuar për përparimin e tij në bisedimet e pranimit në BE, udhëheqësi nuk po kalon një vit të keq.
Megjithatë, ai është i shqetësuar nga ”mungesa e energjisë pozitive kudo”, dhe nga ndjesia se kontinenti po ecën disi, pavarësisht ”njerëzve të shkëlqyer” që e udhëheqin atë, më thellë në errësirë.
”Nuk shoh dritë”, thotë ai.
”Ka errësirë në Evropë dhe nuk shoh rrugëdalje prej saj. Ka njerëz që përpiqen të bëjnë gjënë e duhur, por nuk po shoh një strategji. Nuk ndihmon të mendosh se problemi është diku tjetër. Është në Evropë. Jemi ne”, thotë Rama.
Një piktor përpara se të hynte në politikë, Rama përçon hijen e një profesori i cili, megjithëse kundërshtues dhe alternativ – stili i tij i vrazhdë përfshin një prirje për kravatat e pikturuara me dorë – ka arritur që nëpërmjet vendosmërisë, talentit dhe karizmës të sjellë reforma të gjera në ish-shtetin komunist, dikur të mbyllur hermetikisht.
Në Bruksel, socialisti 61-vjeçar konsiderohet si një nga udhëheqësit më pragmatikë që ka dalë nga ish-Lindja. Në Tiranë, ambasadorët e BE-së lavdërojnë aftësinë krijuese të Ramës “për të menduar jashtë kornizave” edhe nëse korrupsioni endemik vazhdon të pllakosë vendin dhe, së fundmi, nivelet më të larta të qeverisë së tij. Admirimi mund të shpjegojë pse pikëpamja e Ramës merret seriozisht.
“Vetë Evropa është jashtë ekuilibrit, burokracia e saj është më e madhe se politika e saj dhe grindjet e saj të brendshme duken më të mëdha se horizonti i saj i përbashkët”, thotë ai.
Debati për migracionin ka qenë veçanërisht sfidues për një politikan anglofil, edhe një herë, të denoncojë “stereotipet etnike” të shqiptarëve nga një sekretar i Brendshëm britanik. Ai nuk e fsheh, në një intervistë të zgjeruar me The Observer, se sa ”shqetësuese” është që këtë herë akuzat për abuzimin e ligjeve të azilit nga shqiptarët nuk janë bërë nga një ministër konservator, por nën një qeveri laburiste, të udhëhequr nga një njeri me të cilin ai ka marrëdhënie ”shumë të mira”.
”Nëse veçon një komunitet, mund të presësh që anëtarët e atij komuniteti të lëndohen, të sulmohen, të plagosen, të rrihen”, thotë ai.
”Ne e dimë nga historia se kjo është ajo që ndodh”, thotë ai.
Partia socialiste e Francës kishte kryer ”vetëvrasje spektakolare”, tha ai, sepse ishte përpjekur të imitonte retorikën e së djathtës ekstreme për çështjen e imigracionit. Ishte një rrëfim paralajmërues për udhëheqësit që t’i përmbaheshin bindjeve dhe vlerave të tyre.
”Kur futesh në lojën e konkurrencës me të djathtën ekstreme, humb, për arsyen e thjeshtë se kur bëhet fjalë për të zgjedhur se kush është më i ashpër në çështje si migracioni, instinkti është të shkosh me origjinalin, jo me kopjen”, thotë ai.
”Mendoni se mund të vallëzoni me djallin? Epo, djalli fiton që në momentin që shkelni në dysheme”, shton ai.
Ngritja e së djathtës ekstreme populiste, nacionalizmi patriotik, përçarja dhe nxitja e përshpejtuar e Evropës për militarizim janë ndër forcat e fuqishme që Rama beson se po e përkeqësojnë errësirën.
Por, Rama nuk e ka mbështetur kurrë pikëpamjen se presidenti i SHBA-së, Donald Trump, është problemi i Evropës; as nuk mendon se strategjia e re e sigurisë kombëtare të SHBA-së është veçanërisht e habitshme.
Në vend të kësaj, ai e sheh zgjedhjen e Trump si një thirrje zgjimi; tronditja e nevojshme për të shkundur Evropën nga inercia që po e mban prapa. ”Për një kohë shumë të gjatë”, thotë ai, ”BE-ja ka qenë e shkëputur nga realiteti dhe e penguar nga burokracia e vet”.
”Urtësia e botës është larguar shumë nga sytë tanë dhe papritmas po kuptojmë se jemi prapa”, thotë ai.
”Në këtë kohë sfidash të mëdha, na mungon forca politike, mbetemi në sipërfaqe, kur thellësia është ajo që kërkon momenti”, thekson Rama.
Burokracia e rëndë e bllokut është një pengesë kryesore.
”Vetë Evropa është jashtë ekuilibrit, burokracia e saj është më e madhe se politika e saj dhe grindjet e saj të brendshme duken më të mëdha se horizonti i saj i përbashkët”, shton ai.
Nëse kontinenti do të bëhet më i fortë, duhet të ketë ”më shumë Evropë, jo më pak Evropë” dhe më shumë vetanalizë në lidhje me politikat dhe veprimet që mund ta kthejnë atë prapa.
”Bëhet fjalë për të menduarit strategjik dhe politikat e duhura dhe se ku duam të jetë Evropa pas 10 ose më shumë vitesh”, thotë Rama.
”Më shumë nga e njëjta gjë nuk është strategji. Evropa duhet të ndryshojë dhe duhet të ndryshojë shpejt. Të gjithë po e thonë këtë, të gjithë janë të vetëdijshëm për këtë dhe megjithatë të gjithë të tjerët po lëvizin me një shpejtësi shumë më të madhe”, thekson Rama.
Që nga fillimi i pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia, Shqipëria, e cila iu bashkua NATO-s në vitin 2009, ka hedhur peshën e saj në mbështetje të aleancës. Tregues i entuziazmit të saj për atë që Rama e quan ”pozicioni i vetëm moralisht i qëndrueshëm” është një targë e vendosur dukshëm jashtë zyrës së tij, e zbukuruar me fjalën ”Ukrainë” dhe e zbukuruar me zemra të kuqe.
Në ish-shtetin stalinist nuk ka dashuri për Rusinë e sotme, edhe nëse intelektualët shqiptarë shprehin një dashuri për madhështinë e letërsisë ruse që u lexuan dhe u mësuan derisa diktatori i pamëshirshëm i vendit, Enver Hoxha, i preu lidhjet me Moskën.
”Çdo njeri që është i interesuar për botën nuk mund të mos i dojë shumë gjëra në lidhje me Rusinë”, shton Rama.
”Por, jo politikën ruse. Në Shqipëri sigurisht që nuk na mungon që nuk kemi pasur asnjë biznes me Moskën që nga viti 1960”, shton Rama.
Gjashtë muaj pasi Putini nisi pushtimin e Ukrainës në shkurt 2022, autoritetet bashkiake në Tiranë e riemërtuan bulevardin në të cilin ndodhej ambasada ruse në ”Rruga e Ukrainës së Lirë”.
Misioni diplomatik u detyrua shpejt të zhvendosej.
Megjithatë, Rama është gjithashtu kritik ndaj mënyrës se si Evropa i ka trajtuar negociatat e paqes, duke ia dhënë meritën Trumpit për shtrirjen e dorës ndaj Rusisë dhe sjelljen e ”diçkaje të re dhe të rëndësishme në lojë”.
”Ai solli komunikim dhe diplomaci në mes të një lufte që mund të kishte qenë e para pa komunikim”, thotë ai.
”Në rregull, ai e bëri në një mënyrë shkatërruese sepse kështu e bën, por këtu përsëri, lind një pyetje për ne: çfarë po bëjmë? Si ka mundësi që Evropa nuk ka pasur kurrë një plan paqeje apo komunikim të drejtpërdrejtë me Rusinë? A është normale për atë që jemi ne si evropianë? Nuk mendoj kështu”, thotë ai.
”Në boshllëk”, tha ai, ”Putini arriti të kishte sukses – si lojtar brutal shahu që është – në nxitjen e një psikologjie frike nga sulme të mëtejshme, kur në realitet, trupat ruse kishin kaluar vite duke u përpjekur të pushtonin rajonin Donbas të Ukrainës.
”Pushtimi ka nxjerrë në pah imperativin gjeopolitik të përfshirjes së Ballkanit Perëndimor në bllokun 27-anëtarësh”, thotë ai.
Rama pranon me lehtësi se duke dashur të bashkohet me BE-në, Shqipëria është detyruar “të gëlltisë shumë gjëra”.
Por, anëtarësimi është gjithashtu ekzistencial.
Pas më shumë se 500 vjetësh si një vend i prapambetur në periferi të Perandorisë Osmane dhe gati pesë dekadash të nënshtruara ndaj sundimit izolacionist të një regjimi komunist më brutal se çdo tjetër, asnjë kërkim nuk është më i rëndësishëm për sukses sesa kjo.
Gjeografia, thonë ata që janë ende mjaftueshëm të vjetër për ta kujtuar, mund të ketë siguruar që ata të ishin evropianë, por mizoria dhe paranoja e Hoxhës gjithashtu nënkuptonin që shqiptarët nuk u ndienë kurrë pjesë e kontinentit.
Dekada të tranzicionit të trazuar pas rënies së regjimit vetëm sa e kanë përforcuar tërheqjen e bllokut. Nga të gjithë kandidatët që presin në derën e Brukselit, asnjë vend nuk ka mbështetje më të lartë për anëtarësimi në BE sesa Shqipëria. Entuziazmi shpjegon pjesërisht pse Rama ka në shënjestër vitin 2030 për anëtarësim, me bisedimet e përfunduara deri në fund të vitit 2027.
Është një qëllim i tallur si “jashtëzakonisht jorealist” nga kundërshtarët e tij politikë, por udhëheqësi shtatlartë duket i vendosur të bëjë gjithçka që duhet.
“Të na fusin në Evropë dhe unë jam gati të nënshkruaj një marrëveshje që deklaron qartë se nuk duam të kemi [fuqinë] e vetos”, thotë ai.
“Ne kurrë nuk do ta përdorim votën tonë kundër shumicës. Ne as nuk duam komisionerin tonë. Mund të bëjmë një marrëveshje me Italinë dhe komisioneri i Italisë mund të jetë komisioneri ynë. Ne jemi gati ta bëjmë këtë si një mbrojtje kundër çdo frike se ndonjë i çmendur nga Ballkani do të dëshirojë të hyjë në klub me fuqinë e vetos dhe të fillojë të imponojë gjëra”, përfundon Rama.
Po ndodh...
83 mandatet nuk janë imunitet për shokët dhe shoqet e Ramës
Nga Gentian Gaba
ide
"Dënim paraprak për Belinda Ballukun", përgjigje për Baton Haxhiun
Nga Blendi Kajsiu
Teatri që fsheh prapaskenën
Nga Patrik Sadikaj
Vija e kuqe e Berishës dhe vija e zezë e demokracisë në PD
Besmir Semanaj
top
TRENDING 
shërbime
- POLICIA129
- POLICIA RRUGORE126
- URGJENCA112
- ZJARRFIKESJA128