ILD: Judges and prosecutors, a functional accountability system

The Senior Inspector of Justice, Mr. Artur Metani, participated in the roundtable "Assessment of the Institutional Architecture in Function of the Performance and Integrity of the Special Prosecution Office: Guarantees for Independence and Accountability Mechanisms", organized by the Center for the Study of Democracy and Governance, where the evaluation report "Independence and Accountability of the Special Prosecution Office, as Prerequisites for Institutional Performance and Integrity" was presented.
Mr. Metani focused in his speech on the concepts and practice of the independence and responsibility of magistrates, presenting statistics from the 5-year activity of the ILD on the level of disciplinary control against prosecutors and judges of SPAK, GJKKO and members of the KLP.
Full speech of the High Inspector of Justice Mr. Artur Metani
Dear Mr. Dyrmishi!
Honorable Speaker of the Parliament!
Dear Mr. Minister!
Dear ambassadors!
Dear colleagues!
Dear participants!
When examining or analyzing the activity of an independent power, such as the judiciary, the discussion undoubtedly begins with the definition and importance of the principle of independence of this power. And undoubtedly, independence is an important element of the rule of law and this is where the discussion should begin for any assessment of the judiciary. Of course, the independence of the judiciary is something that cannot be achieved in a day, it is something that requires continuous pursuit, it is something that requires political will and the development of a country's democracy.
Përfundimi se nuk ka demokraci pa pushtet gjyqësor të pavarur dhe se nuk ka pushtet gjyqësor të pavarur pa demokraci, mund të duket pak zhgënjyes në pamje të parë, por kjo tregon lidhjen e fortë të sundimit të ligjit dhe demokracisë. Kjo është njëra anë e medaljes. Rrjedhoja më e rëndësishme e parimit të pavarësisë së magjistratëve është mungesa e përgjegjësisë për vendimet që japin, sipas bindjes së tyre të mbështetur në ligj. Megjithatë pasojat e pushtetit për vlerësimin që shoqëria i jep magjistratëve është e tillë, që duhet të ketë përgjegjësi, përfshirë edhe largimin nga detyra në rast të shkeljeve që justifikojnë këtë veprim. Kjo sepse pavarësia nuk është privilegj, por është përgjegjësi! Në këtë kuptim duhet të ekzistojë një proces i vazhdueshëm i pavarësisë dhe llogaridhënies. Këto procese duhet të karakterizohen nga veprimi dhe kundër reagimi në të njëjtën kohë. Sa më shumë kompetenca të zotërojë pushteti gjyqësor, aq më të larta do të jenë kërkesat për llogaridhënie. Për këtë qëllim është e rëndësishme që organet e qeverisjes së gjyqësorit të kenë qasje aktive ndaj sistemit llogaridhënës të magjistrave, duke aplikuar qasje të reja, të cilat konsistojnë në aplikimin në mënyrë të kombinuar të standardeve të përgjegjshmërisë dhe përgjegjësisë së tyre. Kur i referohemi konceptit të përgjegjshmërisë së magjistratëve duhet të mbajmë në konsideratë faktin se ky koncept është i ndryshëm nga ai i përgjegjësisë së tyre, koncepte këto që lidhen bashkë, dhe të dyja bashkë përbëjnë atë që quhet sistemi llogaridhënës i magjistratëve. Standarti i përgjegjshmërisë përfshin rekrutimin apo përzgjedhjen e magjistratëve mbi bazën e meritave, kualifikimin profesional të tyre, palëvizshmërinë nga detyra, pavarësinë substanciale, pavarësinë strukturore dhe financiare, imunitetin dhe integritetin fizik, ushtrimin dhe kontrollin nga gjykatat më të larta, në bazë të parimeve të pavarësisë së brendshme të magjistratëve dhe joformal ndërmjet jurisprudencës ndërkombëtare dhe doktrinës juridike dhe krijimin e një sistemi etik dhe profesional të punës së magjistratëve.
Në rast se këto mjete nuk rezultojnë efektive, atëherë në raste përjashtimore, si dhe në varësi të rrethanave të caktuara aplikohen masa që kanë të bëjnë me sistemin e përgjegjësisë së magjistratëve dhe që lidhen me përgjegjësinë penale, civile, apo disiplinore të tyre. Në këtë kuptim, magjistratët mund të ndiqen penalisht sipas dispozitave të Kodit Penal dhe Kodit të Procedurës Penale dhe konkretisht SPAK, i cili heton veprat penale në fushën e korrupsionit ka pasur disa raste objekt të hetimit të tij disa magjistratë. Së dyti magjistrati nuk ka përgjegjësi civile për shkak të ushtrimit të funksionit përveç rastit kur ka treguar pakujdesi të rëndë. Dhe së treti magjistratët e të gjitha niveleve, anëtarët e këshillave, Prokurori i Përgjithshëm, si dhe anëtarët e gjykatës së lartë mbajnë përgjegjësi disiplinore në rast të ushtrimit të detyrës apo jashtë saj, ndërmarrin veprime që përbëjnë shkelje disiplinore, sipas dispozitave ligjore në fuqi.
Duke pasur parasysh këto parametra dhe këto standarde do doja t’ju prezantoj disa shifra, jo sepse shifrat përbëjnë standard, por shifrat tregojnë trend të funksionimit të mekanizmit llogaridhënës të punës së magjistratë dhe në rastin konkret të SPAK. Shifrat përbëjnë trajtimin e ankesave në të gjithë nivelin, apo të gjitha strukturat që kanë përgjegjësi për kontrollin e punës së SPAK.
Për periudhën 2020-korrik 2025, pranë Inspektorit të Lartë të Drejtësisë janë depozituar 128 ankesa ndaj magjistratëve të SPAK, për të cilat rezulton se janë trajtuar 92 ankesa dhe janë në proces 36 ankesa. Ligji parashikon, që nëse ankuesi nuk bie dakord me vendimmarrjen e Inspektorit të Lartë të Drejtësisë ka të drejtë ta ankimojë vendimin pranë Këshillit të Lartë të Prokurorisë. Për të njëjtën periudhë për 92 vendimmarrje të Inspektorit të Lartë të Drejtësisë, pranë Këshillit të Lartë të Prokurorisë janë ushtruar 5 ankime dhe ky komision përkatës i këshillit ka vendosur lënien në fuqi të vendimeve të Inspektorit të Lartë të Drejtësisë. Për Shkallën e Parë të GJKKO, të gjithës kohës 2020-korrik 2025 pranë Inspektorit të Lartë të Drejtësisë janë depozituar gjithsej 53 ankesa, për të cilat rezulton se janë trajtuar 42 ankesa dhe janë në proces 11 ankesa. Në të njëjtën mënyrë ndaj vendimeve të Inspektorit të Lartë të Drejtësisë janë ushtruar 3 ankime pranë Këshillit të Lartë të Prokurorisë. Në të tre rastet Këshilli i Lartë i Prokurorisë ka konfirmuar vendimmarrjen e Inspektorit të Lartë të Drejtësisë.
For the period 2020-July 2005, 55 complaints were filed with the Court of Appeal for Organized Crime and Corruption with the High Inspector of Justice, 49 were handled and 6 are in process. In the same way, two decisions of the High Inspector of Justice were appealed to the High Prosecutorial Council and in both cases the decision of the High Inspector of Justice was left in force. For the period 2020-July 2025, 174 complaints were filed with the High Inspector of Justice for members of the High Court, of which it turns out that 112 complaints were handled and 62 are in process. All of these, including the High Prosecutorial Council that we have here, for this period 7 complaints were filed with the High Inspector of Justice for members of the KLP and 4 were handled and 3 complaints are in process.
I would like to bring to your attention here that even for the High Prosecutorial Council, the High Inspector of Justice has had two investigative procedures, which have been concluded because the evidence was insufficient to prove the commission of a disciplinary violation.
All of this shows, in my view, that the accountability system works and this is, I believe, one of the standards achieved in these 5 years. This system works and every magistrate, including SPAK prosecutors, including judges of courts for organized crime and corruption or other courts, feels that the accountability system is there, every complaint against them is treated in accordance with the standards, maintaining the right balance between the public interest in seeing how a prosecutor or a judge administers justice, and of course balancing this, with what we said from the beginning, the independence of judges and prosecutors. I believe that the trend is positive.
Thank you!
Happening now...
America may withdraw from Europe, but not from SPAK
ideas
top
Alfa recipes
TRENDING 
services
- POLICE129
- STREET POLICE126
- AMBULANCE112
- FIREFIGHTER128
