Benjamin Franklin dhe "iluminizmi" i tij kundër falsifikimit të kartëmonedhave

3 Gusht 2023, 11:18 / MADE IN ALFA ALFA PRESS

Benjamin Franklin dhe "iluminizmi" i tij kundër falsifikimit
Benjamin Franklin është njeriu më i famshëm në Amerikë, jo vetëm sepse ishte një nga baballarët themelues të Shteteve të Bashkuara, por mbi të gjitha për shkak të potretit të tij, e cila shfaqet në kartëmonedhat njëqind dollarësh që nga viti 1928.

Por ky është vetëm një detaj, sepse Franklin ishte shumë më tepër: shpikësi i rrufepritësve , bifokaleve për të korrigjuar miopinë, si dhe shkrimtari më i shitur, botues i suksesshëm, muzikant i arrirë dhe një notar i pamposhtur.

Franklin, në moshën 10 vjeçare, filloi të punonte në tipografinë familjare në Boston, por si një amerikan i mirë ai aspiroi të ndërtonte një pozicion solid ekonomik dhe social sa më shpejt të ishte e mundur.

Kështu, në vitin 1726 ai hapi një shtypshkronjë në Filadelfia e cila u bë më e rëndësishmja nga kolonitë amerikane.

Nga tipografia e tij dolën libra të suksesshëm si dhe ese mbi astronominë, meteorologjinë dhe matematikën.

Megjithatë, shumë nuk e dinë se Franklin, si një patriot i vërtetë, përveç librave të shumtë bestseller, "nxorri’ edhe para letre në punishtet e tij për të mbështetur ekonominë koloniale.

“Shënimet e shtypura nga Franklin ishin shumë të sofistikuara për kohën: falë shtimit të një minerali reflektues, i cili i bëri ato të paimitueshme”, shpjegon Khachatur Manukyan, një fizikant në Universitetin e Notre Dame në Indiana.

Studiuesi, pasi analizoi 600 kartëmonedha që datojnë nga epoka e hershme koloniale me ekipin e tij, publikoi një studim që tregon se si paratë e letrës së Franklin, të bëra me fije blu dhe një mineral brenda, nuk mund të fallsifikoheshin.

STUDIMI: Duke përdorur teknika të tilla si analiza e spektroskopisë së humbjes së energjisë me rreze X, infra të kuqe dhe elektroneve (EELS) , studiuesit kanë zbuluar disa veçori të kartëmonedhave që janë të padukshme për syrin e lirë, të tilla si përdorimi i një minerali të kristalizuar të quajtur muskovit i ngulitur në letër, i cili reflekton dritën duke prodhuar një vezullim.
Sipas analizave, muskoviti, i pranishëm në 95% të kartëmonedhave Franklin të prodhuara pas vitit 1754, vinin të gjitha nga e njëjta zonë gjeologjike dhe përdorej jo vetëm për të luftuar falsifikimin, por edhe për të rritur rezistencën e parave, dikur në qarkullim.

Franklin ishte një shok i palodhur, pavarësisht se ishte një sipërmarrës i suksesshëm, ai vazhdoi të studionte muzikën, shkencën, doktrinën politike dhe teknologjinë vetë.
Edhe në tipografi ai ishte autodidakt, duke u mbështetur në intuitën, eksperimentet artizanale dhe tekstet e lashta: kështu i lindi ideja për t'i shtuar bojës së zezë grafit (një mineral që gjendej në sasi të pakta në atë zonë) në kartëmonedha.

Megjithatë, printerët e tjerë të kohës përdornin një bojë që ishte më e lehtë për t'u imituar, e cila përmbante një përqindje të lartë të kimikateve, si fosfor dhe kalcium, nga kockat e djegura.

Megjithatë, të gjitha përpjekjet e bëra nga Franklin për të kundërshtuar falsifikuesit e kartëmonedhave të para amerikane u zhgënjyen nga britanikët, të cilët pasi zbuluan truket dhe teknikat e printerëve për t'i bërë kartëmonedhat unike, vërshuan koloninë e tyre me kartëmonedha të falsifikuara për të destabilizuar ekonominë gjatë Revolucioni Amerikan.

Vlera e monedhës amerikane ra dhe në vitet pas Revolucionit, Shtetet e Bashkuara favorizuan prerjen e monedhave, duke emetuar kartëmonedha thesari vetëm gjatë luftërave të mëvonshme të pavarësisë .
NGJYRA E PARAVE. "Disa nga teknikat e Franklin, të përdorura për prodhimin e monedhës amerikane para-federale, do të jenë baza e metodave gjithnjë e më të sofistikuara të zhvilluara gjatë shekullit të 19-të për të luftuar falsifikimin," përfundon Manukyan.

Po ndodh...