Sporti tek fëmijët dhe adoleshentët: Benefitet, sfidat dhe rreziqet e mosaktivizimit

27 Shkurt 2025, 12:19 / SPORT NGA ANDI LILA

Sporti tek fëmijët dhe adoleshentët: Benefitet, sfidat dhe

Sporti është një element thelbësor për zhvillimin e fëmijëve dhe adoleshentëve, duke i ndihmuar ata të rriten të shëndetshëm fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht. Siç thoshte Aristoteli, "Ne jemi ajo që bëjmë në mënyrë të përsëritur. Prandaj, përsosmëria nuk është një veprim, por një zakon."

Nëpërmjet aktivitetit fizik, fëmijët fitojnë disiplinë, përkushtim dhe një mënyrë jetese të shëndetshme.

Sporti forcon trupin, zhvillon sistemin imunitar dhe përmirëson aftësitë motorike, ndërkohë që ndihmon edhe në formimin e karakterit dhe rritjen e vetëbesimit.

Përveç kësaj, angazhimi në sport e mban rininë larg ndikimeve negative, duke e orientuar drejt një jete aktive dhe të disiplinuar.

Rreziqet e Mosaktivizimit në Sport

Mungesa e aktivitetit fizik po bëhet një shqetësim serioz në shoqërinë moderne.

Fëmijët dhe të rinjtë që nuk ushtrohen rregullisht përballen me rreziqe të shumta, si mbipesha, lodhja e shpejtë, mungesa e energjisë dhe probleme të shëndetit mendor.

Përveç dëmeve fizike, pasiviteti ndikon në shoqërizimin e fëmijëve, duke i bërë ata më të izoluar dhe më pak të aftë për të përballuar sfidat e jetës.

Një faktor tjetër që ka ndikuar negativisht në jetën e fëmijëve është përdorimi i tepërt i telefonave, tabletëve dhe rrjeteve sociale. Megjithatë, sot shumë fëmijë po e kalojnë kohën përpara ekraneve në vend që të luajnë dhe të zhvillojnë aftësitë e tyre natyrore.

Sipas një studimi të *FIFA*, përdorimi i tepërt i telefonave dhe rrjeteve sociale ka një ndikim negativ të madh tek fëmijët dhe adoleshentët që merren me sport. Studimi thekson se:

- Fëmijët që kalojnë më shumë se 3 orë në ditë në pajisje elektronike kanë 30% më pak gjasa të angazhohen rregullisht në aktivitet fizik.

- Shumë lojtarë të rinj raportojnë probleme me përqendrimin dhe nivelin e energjisë si rezultat i përdorimit të tepërt të rrjeteve sociale para ose pas stërvitjeve.
- Varësia nga pajisjet teknologjike ndikon në cilësinë e gjumit, duke e bërë rikuperimin fizik më të vështirë për sportistët e rinj.
- Rrjetet sociale shpesh krijojnë një presion të madh psikologjik tek fëmijët, duke ndikuar negativisht në vetëbesimin dhe motivimin e tyre për të marrë pjesë në sport.

Rreziku i Vesëve dhe Varësive

Një aspekt edhe më i rrezikshëm i mungesës së angazhimit në sport është rritja e rrezikut të përfshirjes në veset e dëmshme.
Adoleshentët që nuk janë të përfshirë në aktivitete sportive dhe struktura të organizuara kanë më shumë gjasa të bien pre e ndikimeve negative, si:

Përdorimi i substancave narkotike:

Sipas studimeve ndërkombëtare, të rinjtë që nuk merren me sport kanë një probabilitet më të lartë për të provuar lëndë narkotike si marihuana, kokaina apo substanca të tjera të paligjshme.
Mungesa e një rutine të rregullt dhe ndikimi i shoqërisë mund t’i çojë ata drejt eksperimentimit me këto substanca.

Fillimi i hershëm i duhanit:

Sporti ndihmon në promovimin e një stili jetese të shëndetshëm, ndërsa mungesa e tij rrit rrezikun që adoleshentët të fillojnë pirjen e duhanit në moshë të re. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), të rinjtë që nuk merren me sport kanë 40% më shumë gjasa të fillojnë duhanin krahasuar me ata që janë aktivë fizikisht.

Përdorimi i alkoolit:

Aktiviteti sportiv shpesh krijon një mentalitet disipline dhe vetëkontrolli, duke e mbrojtur rininë nga konsumimi i tepërt i alkoolit. Studime të ndryshme tregojnë se të rinjtë që nuk ushtrojnë sport kanë më shumë mundësi të përfshihen në konsum të shpeshtë dhe të parakohshëm të alkoolit.

Depresioni dhe ankthi:

Mosaktivizimi në sport rrit rrezikun e problemeve të shëndetit mendor, si depresioni dhe ankthi. Sporti ndihmon në çlirimin e endorfinave, hormonit të lumturisë, duke reduktuar ndjenjat negative dhe duke përmirësuar shëndetin emocional të të rinjve.

Nevoja për Ndryshim

Problemi nuk qëndron vetëm tek fëmijët dhe të rinjtë, por edhe tek prindërit dhe institucionet, të cilët shpesh nuk i kushtojnë vëmendjen e duhur edukimit fizik.
Konfuci thoshte: "Nëse mendoni për një vit, mbillni një farë. Nëse mendoni për njëqind vjet, edukoni fëmijët."

Për të pasur një brez të shëndetshëm, duhet të promovojmë sportin që në moshë të vogël. Institucionet duhet të investojnë më shumë në infrastrukturën sportive dhe në krijimin e hapësirave ku fëmijët mund të ushtrojnë aktivitet fizik.
Ndërkohë, prindërit duhet të vendosin kufij për përdorimin e pajisjeve elektronike dhe të inkurajojnë fëmijët të marrin pjesë në aktivitete sportive.

Për të ndryshuar këtë realitet, nevojiten hapa konkretë:

- Krijimi i më shumë hapësirave sportive dhe terreneve të dedikuara për të rinjtë.
- Shtimi i orëve të edukimit fizik në shkolla dhe përfshirja e sportit në programet arsimore.
- Organizimi i eventeve sportive për të nxitur pjesëmarrjen masive të fëmijëve dhe adoleshentëve.
- Sensibilizimi i prindërve për rëndësinë e sportit në zhvillimin e fëmijës.
- Krijimi i fushatave ndërgjegjësuese për rreziqet e rrjeteve sociale dhe pajisjeve elektronike.

Nëse nuk veprojmë tani, do të rrezikojmë të kemi një brez që nuk është i përgatitur as fizikisht, as mendërisht për sfidat e jetës.

Sporti nuk është vetëm një aktivitet – është një filozofi jete. Fëmijët dhe të rinjtë që angazhohen në sport mësojnë të sfidojnë veten, të punojnë në ekip dhe të përballojnë fitoret dhe humbjet me dinjitet.

Prandaj, është detyra jonë si shoqëri të krijojmë kushte që çdo fëmijë të ketë mundësinë të lëvizë, të luajë dhe të zhvillohet si një individ i shëndetshëm dhe i fortë.

Po ndodh...