Rama and Berisha are completely depoliticized and this makes them very dangerous politically.

2025-06-16 15:23:14 / IDE NGA FITIM ZEKTHI

Rama and Berisha are completely depoliticized and this makes them very dangerous

The recent elections held in Albania did not represent a true democratic process at all, much less could they serve as an instrument to correct previous political mistakes. In fact, it is very likely that the May 11 elections will be a case where the current political system and parties will further deepen existing mistakes, offering no room for change or improvement.
French philosopher Pierre Manent recently wrote that it is possible for a country to be completely depoliticized. According to him, this situation occurs at the moment when neither the majority in power nor the minority in opposition are able to change their political positions. This translates into a reality where the government cannot lose the elections and the opposition cannot win them. Such a situation constitutes a democratic deadlock, where change becomes impossible and elections lose their fundamental function as a democratic accountability mechanism.

Also, elections become a serious obstacle for any other political force or any other sensibility to disrupt this situation.
In this prism, the recent elections in Albania can be perceived as a reinforcement of this impasse, giving the political system a status quo that hinders the democratic development and progress of the country.

Compared to other political governing systems such as aristocracy, monarchy, tyranny or oligarchy, democracy has the wonderful property of correcting errors or problems. In elections, people punish the government, punish the party in power and its leaders by putting them in opposition, just as they can punish the opposition by leaving it in opposition or even threatening it with losing the role of opposition (by giving it that role or by creating the opportunity for another new or existing party to take that role). In short, democracy is for this reason one of the most effective and best political systems.

What specifically happened in Albania and was, is our country a depoliticized country? What impact did the electoral system have on this depoliticization or was the electoral system a victim of this depoliticization?

Parti Socialiste e kryeministrit Edi Rama ishte qartësisht partia që nuk mund t’i humbte kurrë zgjedhjet. Kjo jo për meritë të saj në asnjë kuptim. Qeverisja e kryeministrit Rama nuk u paraqit me asnjë bilanc arritjesh në ekonomi, në sundimin e ligjit, në efikasitetin e administratës etj. Gati në çdo sektor gjendja ishte dhe është e papranueshme dhe pakënaqësitë janë të mëdha. Arsyeja pse partia Socialiste nuk mund të humbte kurrë këto zgjedhje nuk kishte të bënte me të por me konfigurimin politik të vendit dhe sidomos me gjendjen e opozitës. Në çdo llogari paraelektorale që bëjnë të gjithë konsulentët apo strategjistët zgjedhorë në botë, sidomos në SHBA, matet raporti pëlqyeshmëri-mospëlqyeshmëri për kandidatin për kryeministër ose për liderin e koalicionit të qeverisë dhe atij të opozitës. Në qoftë se diferenca pëlqyeshmëri – mospëlqyeshmëri është negative dhe është më e madhe se sa e kundërshtarit është shumë e vështirë që kandidati që ka diferencën më të madhe të fitojë. Gjithë historia politike ka treguar se ky tregues është në një farë mënyre tregues vendimtar. Edhe në zgjedhjet e fundit në SHBA raporti pëlqyeshmëri – mospëlqyeshmëri për presidentin Trump ishte negativ në - 2 ndërsa ky raport për zëvendëspresidenten Harris ishte - 4.

Pra Trump kishte avantazh. Në lidhje me zgjedhjet e vitit 2020 ky raport në rastin e Biden ishte +1ndërsa për presidentin Trump ishte -5. Në zgjedhiet në Gjermani kancelari Mertz kishte një raport prej -7 krahasuar me kandiatin e PSD-së Scholtz që e kishte -25 apo kandidaten Alice Wiedel të AFD-së që e kishte -75.

Në zgjedhjet e majit të këtij kryeministri Rama i kishte një raport pëlqyeshmëri prej 48/52, pra -4. Ish kryeministri Berisha e kishte këtë raport në vlerat 32/68 pra -36. Kjo shifër prej -36 është e llahtarshme. Me këtë shifër nuk ekziston asnjë mundësi për të fituar.

Kjo shifër ishte produkt i gjendjes së PD-së, i sjelljes së vetë kryetarit të saj Berisha dhe i historisë së PD-së dhe kryetarit të saj Berisha. PD u fut në një luftë vetvrasëse të tmerrshme që prej 9 shtatorit të vitit 2021 kur kryetari Basha vendosi të largojë nga grupi parlamentar ish kryetarin Berisha. Lëvzija e kryetarit Berisha ishte kundër kohës, kundër historisë, kundër logjikës. Ishte kundër kohës sepse Berisha kishte qenë kryetar dhe kishte dhënë dorëheqjen pas një humbjeje të thellë duke qenë kryministër në detyrë. Tani rikthimi në krye të PD-së pas tetë vitesh apo dhjetë vitesh ishte sigurisht kundër kohës. Ishte kundër logjikës sepse nuk mund të rikthehehesh dhe të kërkosh rithemelimin, çlirimin nga pengmarrja dhe pastrimin e PD-së në momentin kur PD vendos të të largojë ty personalisht. Ishte kundër logjikës sepse nuk mund të jesh kandidat për kryeministër kur je nongrata (qoftë edhe me të padrejtë, apo pavarësisht se me të padrejtë) nga SHBA dhe Britania e Madhe dy vendet më të fuqishme të NATO-s. Ishte kundër historisë sepse përvoja, historia politike e botës nuk I njeh gjëra të tilla. Gjërat kanë trajektoren e tyre e cila nuk mund të ndryshojë kurrë nga këmbëngulja e një individi apo e një organizate. Indidvidi ose organizata mund të ngadalësojnë apo përshpejtojnë ecjen në trajektore por jo ndryshojnë atë. Kësisoj një parti e tillë, një kandidat i tillë për kryeministër nuk është kurrë në garë për të fituar. Bash për këtë arsye Rama nuk mund të humbte. Rama kishte gjithçka kundër por kishte me vete si avantazh pamundësinë e Berishës për të fituar.
Në këto kushte Rama nuk është më në poltikë, ai është i depolitizuar. Është i depolitizuar sepse duke e patur fitoren të sigurt ai nuk jep llogari para votuesit apo anëtarëve të tij. Edhe Berisha nuk është në politikë, është i depolitizuar. Është i depolitizuar sepse dihet që në krye s enuk mund të fitojë dhe kështu nuk mund të japë llogari pse humbi para votuesit të tij apo para anëtarëve të tij. Kjo është pikërisht gjendja për të cilën flet Pierre Mannent. Atëherë PD dhe PS hyjnë në zgjedhje meqë ka një datë një datë zgjedhjesh, meqë formalisht duhet të rilegjitimohen në pozcionet që kanë. Nga zgjedhjet nuk mund të lindë asgjë.

Zgjedhjet duhet të kenë vetëm një kujdes. Ato duhet të përdorin mekanizma, rregulla, ligj zgjedhor që ta bëjë sa më të qetë dhe sa më të pranueshëm këtë formalizim ose këtë rilegjitimizim. Që kjo të ndodhë duhet një ligj zgjedhor që nuk lejon asgjë që mund të rrezikojë sadopak pushtetin e Ramës apo të Berishës. Ligji zgjedhor, ligji i keq me lista të mbyllura në 30% të tyre, ligj që nuk jep asnëj mundësi t’i ndihmojë zgjedhjet të jenë instrument demokracie është thjesht një produkt banal ose rutinë e faktit që Rama nuk humb dot dhe Berisha nuk fiton dot.

So, Rama and Berisha are essentially not two people in politics but two people who dominate political life by killing politics. The only thing that seems to threaten them fiercely is another entity, also depoliticized like SPAK. And they are doing and will do everything against it.