SHBA/ Pse presidenti Abraham Lincoln shihet me adhurim nga të gjithë amerikanët?!

12 Janar 2023, 18:59 / AKTUALITET ALFA PRESS

SHBA/ Pse presidenti Abraham Lincoln shihet me adhurim nga të gjithë

Në të gjitha sondazhet e opinionit publik të kryera periodikisht mes amerikanëve, presidentët George Washington dhe Franklin Roosevelt konkurrojnë për vendin e dytë si presidentët më të mirë amerikanë. 

Sa i përket vendit të parë, ai mbetet gjithmonë i rezervuar, pa konkurrencë, për Presidentin Abraham Lincoln. 

Renditjet dhe sondazhet që studimet akademike kanë gjurmuar gjatë katër dekadave të fundit përfshijnë pyetje në disa fusha, duke përfshirë: aftësinë e presidentit për të punuar me kundërshtarët politikë dhe për të arritur kompromise, suksesin në emërimet gjyqësore dhe ekzekutive, integritetin personal, marrëdhëniet me Kongresin, aftësinë e komunikimit me qytetarët dhe menaxhmentin e partisë.

Kontributet e Abraham Lincoln përfaqësojnë një pikë kthese në historinë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, sepse ai artikuloi saktësisht problemin e liderëve politikë që marrin vendime fatale në kohët kur kombet janë të ndara, apo edhe në mes të luftërave të furishme civile. 

Për shkak të kësaj, Lincoln u bë një nga figurat më të respektuara në historinë amerikane, madje edhe në mesin e kundërshtarëve të tij politikë. 

Lufta e Lincoln për të liruar skllevërit dhe për t'i dhënë fund Luftës Civile, e cila i kushtoi Amerikës më shumë se 620,000 jetë dhe dy herë më shumë të plagosur, shënoi presidencën e tij, e cila zgjati nga viti 1861 deri në vrasjen e tij në 1865.

Në 1860, Partia Republikane emëroi Lincoln për president, bazuar në një program politik kundër skllavërisë. 

Për shkak se jugorët besonin në supremacinë e racës së bardhë dhe në domosdoshmërinë e ruajtjes së situatës ekonomike bazuar në shfrytëzimin e miliona skllevërve të zinj, shtetet jugore kërcënuan të shkëputeshin nga Bashkimi në rast se Lincoln zgjidhej. 

Pas fitores së Lincolm, disa shtete në jug shpallën shkëputjen edhe para se ai të bënte betimin. 

Ruajtja e unitetit të Bashkimit Amerikan u bë sfida më e madhe për qeverisjen e presidentit të ri.

Veriu dhe Jugu hynë në luftë në prill 1861. 

Shtetet jugore pretenduan të drejtën e tyre për t'u shkëputur dhe formuan Konfederatën e tyre dhe nisën luftën.

Sa i përket shteteve veriore, ata u vendosën, nën udhëheqjen e Presidentit Lincoln, dhe ndaluan rebelimin për të ruajtur Bashkimin Amerikan. 

Shumica e veriorëve nuk donin një luftë të gjatë dhe pasi luftimet u intensifikuan dhe shenjat e një fitoreje të Veriut filluan të shfaqen në horizont, Lincoln nuk iu përgjigj kërkesave të këshilltarëve të tij për t'i dhënë fund luftimeve për të ndaluar gjakderdhjen.

Lincoln këmbënguli që shtetet jugore të pranonin Amendamentin e 13-të të Kushtetutës, i cili parashikonte heqjen e skllavërisë dhe robërisë dhe u miratua në 1865. Megjithatë, jugorët refuzuan.

Lincoln nuk iu nënshtrua zërave të kundërshtarëve të tij dhe vendosi të qëndronte i vendosur, duke u mbështetur në besimin e tij themelor, siç parashikohet në dokumentin e Kushtetutës së SHBA, se të gjithë njerëzit gëzojnë të drejta të barabarta për jetën, lirinë dhe kërkimin e lumturisë. 

Luftimet zgjatën për muaj të tërë, gjatë të cilave dhjetëra mijëra njerëz u vranë nga të dyja anët, pas së cilës veriorët arritën fitore të mëdha ushtarake, gjë që bëri që jugorët të përmbushnin përfundimisht atë që Lincoln këmbënguli.

Lincoln shprehu besnikëri vetëm ndaj Bashkimit Amerikan.

Edhe pse u deshën dekada përpjekjesh përpara se afrikano-amerikanët të merrnin trajtim dhe mbrojtje të barabartë nën sundimin e ligjit, Deklarata e Emancipimit e Lincoln ishte hapi i parë përpara në përmbushjen e këtij misioni të rëndësishëm.

Kur presidenti i parë amerikan me ngjyrë, Barack Hussein Obama, mbërriti në Shtëpinë e Bardhë në vitin 2008, ai u zotua në ceremoninë e inaugurimit se do të mbronte "ëndrrën amerikane" përpara mbështetësve demokratë. 

Në atë kohë, fjalimi i Obamës përkoi me 45-vjetorin e fjalimit të famshëm të liderit historik të Lëvizjes për të Drejtat Civile dhe fituesit të Çmimit Nobel për Paqe, Martin Luther King, kur tha: "Unë kam një ëndërr". Obama u përgjigj me zë të lartë "Unë jam ëndrra" (Unë jam ëndrra), për të konfirmuar se ai personalisht është mishërimi i gjallë i ëndrrës që King foli rreth gjysmë shekulli më parë dhe për të cilën u vra Lincoln. 

Lincoln u vra nga një kundërshtar i lirisë së skllevërve gati 150 vjet më parë. 

Për shkak të shtypjes së tij të revolucionit secesionist jugor, ruajtjes së shtetit amerikan dhe çrrënjosjes së skllavërisë që pasoi si rezultat, miliona amerikanë modernë e konsiderojnë Linkolnin si presidentin më të mirë që ka udhëhequr ndonjëherë vendin. 

Ai konsiderohet gjithashtu si themeluesi i dytë i SHBA-së, për të cilin pothuajse unanimisht kanë rënë dakord si nga demokratët ashtu edhe nga republikanët. 

Në Uashington, ndodhet një monument i madh i Linkolnit, më i madhi i këtij lloji në kryeqytet, me një statujë të madhe në bazën e së cilës janë gdhendur citate nga fjalimet dhe vendimet e tij, dhe ndodhet përballë ndërtesës së Kongresit. 

Ndër më të rëndësishmet janë fjalët nga fjalimi i tij inaugurues në fillim të mandatit të tij të dytë gjatë Luftës Civile: “Të dy lexojnë të njëjtën Bibël dhe i luten të njëjtit Zot”.

Presidenti i 16-të i Amerikës u vra në vitin 1865 teksa po shikonte një shfaqje të natës në Teatrin Ford në Uashington, DC, vetëm pesë ditë pas përfundimit të Luftës Civile. 

Lincoln ishte presidenti i parë amerikan i vrarë në atentat në historinë amerikane.

Shumë pyesnin veten nëse kishte ndonjë lloj komploti pas atentatit, i cili nuk ishte sekret mes atyre që e shihnin Linkolnin si një kërcënim.

Më shumë se një shekull e gjysmë pas vrasjes së tij, dy parti, Demokratike dhe Republikane, kujtojnë Linkolnin dhe pretendojnë se u përmbahen parimeve, paanshmërisë dhe integritetit të tij në menaxhimin e çështjeve politike bashkëkohore amerikane. 

Megjithatë, realiteti zbulon se të dyja palët janë shumë larg parimeve të mbrojtura nga Presidenti Abraham Lincoln./ Alfapress.al

 

 

Po ndodh...

ide

receta Alfa

shërbime

  • POLICIA129
  • POLICIA RRUGORE126
  • URGJENCA112
  • ZJARRFIKESJA128