Lajme flash
Alarmi i natyrës: Katastrofat klimatike po ndryshojnë botën
5 Mars 2025, 11:18 / MISTERE&KURIOZITETE
Në vitet e fundit, fatkeqësitë natyrore janë bërë më të shpeshta dhe më të dhunshme, duke shkaktuar dëme të mëdha në jetën njerëzore dhe infrastrukturë.
Shkencëtarët theksojnë se ndryshimet klimatike kanë ndikuar drejtpërdrejt në përkeqësimin e këtyre fenomeneve, duke rritur temperaturat globale dhe duke ndryshuar modelet e reshjeve dhe erërave. Bota është tronditur nga një sërë katastrofash natyrore, të cilat jo vetëm që kanë marrë jetë njerëzish, por edhe kanë shkaktuar dëme të pallogaritshme ekonomike dhe ekologjike.
Nga përmbytjet e përmasave historike në Evropë deri te zjarret masive që kanë djegur miliona hektarë pyje, shkenca ka një përgjigje të qartë: ndryshimet klimatike po i përkeqësojnë këto fenomene dhe po i bëjnë më të shpeshta dhe më të rrezikshme
Pakistan, 2022
Një nga përmbytjet më katastrofike të kohëve të fundit ndodhi në Pakistan në vitin 2022, ku mbi një e treta e vendit u përmbyt pas reshjeve ekstreme të musonit. Mbi 1,700 njerëz humbën jetën dhe mbi 33 milionë u prekën nga kjo katastrofë. Kjo fatkeqësi u shkaktua nga reshjet e pazakonta të cilat sipas ekspertëve ishin të ndikuara nga rritja e temperaturave globale që kanë përshpejtuar avullimin dhe kanë rritur intensitetin e reshjeve.
Gjermania dhe Belgjika, 2021
Në korrik 2021, Evropa u godit nga përmbytje të mëdha, sidomos në Gjermani dhe Belgjikë. Mbi 220 persona humbën jetën dhe dëmet ekonomike arritën në miliarda euro. Shkencëtarët e lidhën këtë ngjarje me ngrohjen globale, e cila ka ndikuar në rritjen e lagështisë në atmosferë dhe ka çuar në reshje të dendura në një periudhë të shkurtër.
Uragani Ian, 2022 (SHBA dhe Kubë)
Uragani Ian, i cili goditi Floridën dhe Kubën në shtator 2022, ishte një nga më të fuqishmit të regjistruar ndonjëherë. Me erëra që arrinin shpejtësinë mbi 240 km/h dhe reshje ekstreme, ai shkaktoi përmbytje masive, shkatërroi infrastrukturën dhe la mbi 100 të vdekur në SHBA. Ky uragan u fuqizua nga temperaturat e larta të oqeanit, një pasojë e drejtpërdrejtë e ndryshimeve klimatike.
Super Tajfuni Rai, 2021 (Filipine)
Në dhjetor 2021, Filipinet u goditën nga Super Tajfuni Rai, i cili solli shkatërrim masiv dhe zhvendosi mbi 2.1 milionë njerëz. Me erëra mbi 260 km/h, ky tajfun ishte një nga më të fuqishmit në histori dhe erdhi si pasojë e rritjes së temperaturave të deteve që nxisin formimin e stuhive më të fuqishme.
Kanada dhe SHBA, 2023
Në verën e vitit 2023, Kanadaja dhe SHBA përjetuan disa nga zjarret më të mëdha të regjistruara ndonjëherë. Vetëm në Kanada, mbi 18 milionë hektarë pyje u dogjën, duke liruar sasi të mëdha të karbonit në atmosferë dhe duke përkeqësuar cilësinë e ajrit në Amerikën e Veriut.
Greqi, 2021 dhe 2023
Greqia ka qenë vazhdimisht e goditur nga zjarret për shkak të thatësirave ekstreme dhe valëve të të nxehtit. Në verën e vitit 2021 dhe më pas në 2023, disa nga zjarret më të mëdha të historisë dogjën mijëra hektarë pyje dhe shkatërruan qindra shtëpi, duke dëmtuar biodiversitetin dhe duke përkeqësuar krizën klimatike përmes lëshimit të karbonit.
Turqi dhe Siri, 2023
Në shkurt 2023, një tërmet i fuqishëm me magnitudë 7.8 goditi Turqinë dhe Sirinë, duke vrarë mbi 50,000 njerëz. Ndërsa tërmetet nuk janë të lidhura drejtpërdrejt me ndryshimet klimatike, ndryshimet në nivelin e detit dhe shkrirja e akullnajave mund të ndikojnë në stresin tektonik dhe të shkaktojnë lëkundje më të fuqishme.
Antarktida dhe Groenlanda
Shkrirja e akullnajave në Antarktidë dhe Groenlandë ka qenë alarmante. Në vitin 2022, Groenlanda humbi rreth 166 miliardë tonë akull, duke rritur nivelin e deteve dhe duke rrezikuar komunitetet bregdetare në mbarë botën.
Valët e Të Nxehtit dhe Thatësirat
Evropë, 2022 dhe 2023
Evropa ka përjetuar disa nga verat më të nxehta të regjistruara ndonjëherë. Në vitin 2022 dhe 2023, temperatura arriti nivele rekord, duke shkaktuar vdekje nga të nxehtit dhe duke dëmtuar të korrat. Vala e të nxehtit në Spanjë dhe Francë në vitin 2023 çoi në temperatura mbi 46°C, duke ndikuar negativisht në bujqësi dhe duke shkaktuar probleme shëndetësore për mijëra njerëz.
Afrikë dhe Lindja e Mesme, 2023-2024
Thatësira ekstreme ka prekur pjesë të mëdha të Afrikës dhe Lindjes së Mesme. Vendi më i prekur ka qenë Etiopia, ku miliona njerëz u përballën me mungesë ushqimi dhe ujë të pijshëm. Në Irak, temperaturat arritën 50°C në disa rajone, duke e bërë jetën pothuajse të papërballueshme.
Efektet në Shqipëri dhe rajon
Ashtu si pjesa tjetër e botës, edhe Ballkani po përballet me pasoja të rënda të ndryshimeve klimatike. Shqipëria ka përjetuar përmbytje të shpeshta, thatësira të gjata dhe rritje të ndjeshme të temperaturave verore.
Në vitin 2021, përmbytjet në Shkodër dhe Lezhë detyruan mijëra njerëz të evakuohen, ndërsa thatësira e vitit 2022 goditi rëndë sektorin bujqësor dhe furnizimin me ujë.
As viti 2024 nuk ka qenë aq i lehtë përsa i përket këtyre dukiurive të rrezikshme.
Kina dhe Brazili u goditën nga përmbytje masive që shkatërruan qindra mijëra shtëpi dhe infrastrukturë kritike. Kalifornia dhe Australia përjetuan zjarre rekord në muajt e parë të vitit. Japonia dhe Indonezia u prekën nga tërmete të fuqishme që shkaktuan dëme të mëdha.
Rritja e intensitetit të fatkeqësive natyrore është një tregues i qartë se ndryshimet klimatike po ndikojnë gjithnjë e më shumë në jetën tonë të përditshme.
Ekspertët thonë se nevojiten masa urgjente për të frenuar efektet e ndryshimeve klimatike. Investimet në energji të rinovueshme, menaxhimi më i mirë i burimeve ujore dhe strategji për mbrojtjen e pyjeve janë disa nga hapat që duhen ndërmarrë menjëherë. Gjithashtu, qeveritë duhet të rrisin përgatitjen për përballimin e katastrofave natyrore, duke ndërtuar infrastrukturë më të fortë dhe duke investuar në sisteme paralajmërimi të hershme.
Ndryshimet klimatike nuk janë më një kërcënim i largët; ato janë këtu dhe tani. Nëse nuk ndërmerren masa të menjëhershme, fenomenet e përshkruara më sipër do të bëhen një realitet i pashmangshëm për brezat e ardhshëm./alfapress.al
Po ndodh...
Pse Aleanca Madhështore përfundoi në Foltore 2
Nga Namir Lapardhaja
ide
Teatri politik me listat e PS dhe PD
Nga Roland Lami
Shqipëria Madhështore apo Shqipëria e Pazarit Madhështorë!
Nga Ermal Peçi!
top
TRENDING 
shërbime
- POLICIA129
- POLICIA RRUGORE126
- URGJENCA112
- ZJARRFIKESJA128