Shkencëtarët zbulojnë vrimën e zezë më të vjetër deri më sot

Shkencëtarët kanë zbuluar vrimën e zezë më të vjetër deri më tani, një hapësirë kozmike e formuar afro 470 milionë vjet pas fillimit të krijimit të gjithësisë, fenomen që njihet si teoria ‘Big Bang’. Zbulimi nga teleskopi hapësinor i NASA-s ‘James Webb’ dhe Observatori i Rrezeve X Chandra, konfirmon se vrimat e zeza supermasive ekzistonin në periudhën e formimit të universit. Një vrimë e zezë është një pjesë e hapësirës në univers ku graviteti është aq i fuqishëm sa edhe drita nuk mund të shpëtojë.

Universi mendohet se ka një moshë prej 13.7 miliardë vitesh, çka nënkupton se vrima e zezë e zbuluar kohët e fundit, e njohur si UHZ1, mund ketë një moshë afro 13.2 miliardë vjeçare.

Shkencëtarët i ka befasuar madhësia e kësaj vrime të zezë, 10 herë më e madhe se vrima e zezë që gjendet në galaktikën tonë të njohur si “Rruga e Qumështit”.

Gjetjet që u publikuan ditë më parë konfirmojnë teoritë se vrimat e zeza supermasive ekzistonin në prag të formimit të universit.

Shkencëtarët e Teleskopit Hapësinor James Webb të NASA-s dhe Observatorit të Rrezeve X Chandra filluan bashkëpunimin vitin e kaluar për të studiuar dhe zbuluar vrimën e zezë.

Shkencëtarët besojnë se vrima e zezë peshon diku mes 10% deri 100% sa masa e të gjithë yjeve në galaktikën e saj, thotë Akos Bogdan me Qendrën Harvard-Smithsonin për Astrofizikën.

Hulumtuesit besojnë se vrima e zezë u formua nga retë kolosale të gazeve të formuara nga përplasja e një galaktike fqinje me një galaktikë me yje. Dy galaktikat u bënë njësh dhe vrima e zezë i përbiu ato.

Dy teleskopët, Webb dhe Chandra, përdorën teknikën e fokusimit të dritës gravitacionale për të zmadhuar vendndodhjen e galaksisë UHZ1 dhe vrimës së zezë.

Teleskopët përdorën dritën nga një grup galaktikash shumë më pranë, rreth 3.2 miliardë vite dritë nga Toka, për të zmadhuar pamjen e galaktikës UHZ1 dhe vrimën e zezë, shumë larg në periferi saj.

I lëshuar në hapësirë në vitin 2021, rreth 1.6 milionë kilometra larg, teleskopi Webb është observatori astronomik më i madh dhe më i fuqishëm që vëzhgon universin përmes rrezeve infra të kuqe.

Në vitin 1999, anija hapësinore Kolumbia lëshoi teleskopin Chandra i cili vëzhgon universin duke përdorur rrezet X. Po atë vit, NASA zbuloi imazhet e para nga shpërthimi i yjësisë Cassiopeia-A, fenomen që njihet si supernova.

Afro një çerek shekulli më vonë, teleskopi ende vazhdon të ndihmojë shkencëtaret për të kuptuar universin.

Po ndodh...

00:03 Fjalëkryq

Skemë e lirë 19 dhjetor

22:35 KOSOVA

Kosovë, operacion policor kundër korrupsionit, Svecla: Janë arrestuar disa zyrtarë të lartë publikë, mes tyre dhe një ish-ministër

22:34 POLITIKË

Rama tregon variantin e tij për takimin e "17 Majit" me Bashën: Mori çdo gjë që kërkoi, me bekimin e Berishës

22:14 POLITIKË

Redi Muçi: Nuk bëhemi bashkë me Partinë Demokratike, Lapajn dhe Shehajn

22:13 POLITIKË

Rama për Berishën: Mishëron rrezatimin negativ, komunisti ultrafanatik u kthye në…

21:59 POLITIKË

Rama flet për “The Observer”: Shqipëria mund ta ndihmojë BE-në të mbijetojë, po na uli në tryezë

21:55 POLITIKË

Deklarata e fortë e Nikoll Lesit: Opozita po përgatit të hënën protestë të dhunshme

21:53 POLITIKË

Rama “kthehet” 35 vite pas: Nuk kisha asnjë dëshirë që të merresha me politikë

21:45 POLITIKË

Klodiana Lala shpjegon pse SPAK e do patjetër Ballukun të arrestuar

21:30 BOTA

"Reagimi do jetë shkatërrues", Rutte: Ukraina do të jetë vija e parë e mbrojtjes

Nga Blendi Kajsiu 21:24 IDE

"Dënim paraprak për Belinda Ballukun", përgjigje për Baton Haxhiun

Nga Blendi Kajsiu

21:19 POLITIKË

Petro Koçi: Kritikat e Ramës ndaj SPAK mund të shmangeshin!

21:14 POLITIKË

“Po flitet se Belinda Balluku është arratisur”, Belind Këlliçi: Nga informacionet që kemi, rezulton që zv/kryeministrja nuk ndodhet brenda vendit

21:13 POLITIKË

Rëndohen pozitat e Belinda Ballukut! Krahas tenderave, nën hetim edhe për një koncesion. SPAK: Rrezikon të prishë provat

Dua të lexoj më shumë lajme