FLASH NEWS
The unknown interview of Isa Boletini in 1913: The Highlanders will not bow to the Slavic rule!
2024-11-17 18:44:39 / DOSJE
"The Christian Science Monitor" published, on Wednesday, May 28, 1913, on page No. 2, the exclusive interview at the time with Isa Boletin and Luigj Gurakuq at the Cecil Hotel, in London, which Aurenc Bebja, via the "Dars (Klos), Mat - Albania" Blog, has brought to the Albanian public
London 1913. Isa Boletini, one of Albania's greatest leaders, a man who practically has about 10,000 devout followers at his disposal, is definitely a man of action rather than words. If determination of purpose was ever written on a man's face, it is stamped on the striking features of Jesus Boletin.
This well-known Albanian chief, accompanied by Luigj Gurakuqi, also a member of the Albanian government, who acted as his interpreter, being able to speak French, was much interested in the policy of The Christian Science Monitor, as explained to him recently, during his stay in London at the Cecil Hotel. Anxious to make every possible effort to induce the European powers to enable Albania to flourish, Isa Boletini was overjoyed at the opportunity to discuss the current situation in the Balkans with a representative of a newspaper with such a circulation. wide.
Isa Boletini is an exceptional representative of this powerful Albanian race. Accustomed to the wild outdoor life of a leader of men whose homes are in the hills, Isa Boletini, dressed in his national costume, looks perfectly at home in the surroundings of the Cecil Hotel. This is the boss's first visit to England, and it is clear from the way he descends the stairs, taking three or four steps at a time, that his present visit, however interesting and important, has more of the flavor of enforced isolation than of undisturbed pleasure.
HE WANTS TO LIBERATE HIS LAND
He owes his position as boss to the efforts of his ancestors, because the good of the family, to which Isa Boletini belongs, is not very old. For years he has dedicated himself to the service of his country, his only goal has been the liberation of the people from the yoke of Turkey, as will be their liberation from the slavery of Serbian rule. He has great influence in his country, he is respected and trusted by his many followers, who have the utmost confidence in his opinions and leadership.
Luigj Gurakuqi was educated in Italy and also learned French, so he was able to speak on behalf of Isa Boletini, who could not speak in any language except that spoken by the Albanians.
– Qeveria e përkohshme u krijua, shpjegoi ai, në fund të nëntorit të kaluar në Vlorë, por ne nuk kemi mundur të largohemi nga vendi para luftës dhe më vonë bllokadës. Megjithatë, pak më shumë se një muaj më parë, rrugës për në Londër, ne vizituam Romën, Vjenën dhe Parisin. Ndjenja në Londër në lidhje me vendin tim, shpjegoi ai, është përmirësuar shumë. Opinioni publik në fillim ishte më i favorshëm për fuqitë ballkanike sesa për ne; tani, megjithatë, ata e shohin idenë se Shqipëria duhet të jetë e pavarur me shumë më tepër favor se më parë. Me këtë dua të them se përfaqësuesit e shtypit dhe anëtarët e Dhomës së Komunave (House of Commons) janë më të prirur të mbështesin kërkesën tonë për pavarësi sesa ishte rasti më parë. Ata shohin, jam i bindur, drejtësinë e kërkesës dhe e vlerësoj shumë simpatinë që kam takuar gjatë vizitës sime këtu.
Në përgjigje të një pyetjeje për situatën aktuale në Shqipëri, Luigj Gurakuqi shpjegoi se kur ata u larguan gjithçka ishte e qetë. Sigurisht, tha ai, çështja e Shkodrës dhe disa nga kufijtë e Shqipërisë janë zgjidhur.
– Sipas marrëveshjes aktuale një pjesë e konsiderueshme e territorit shqiptar do ti jepet Serbisë?
– Po, me të vërtetë, dhe është pikërisht ajo pyetje që ne ngritëm në Romë me synimin për të arritur një marrëveshje më të mirë. Vendimi i fuqive është më i pafavorshmi për Shqipërinë, pasi nënkupton humbjen e gati gjysmës së vendit dhe 1.000.000 banorëve. Ju e dini shumë mirë, vazhdoi ai, kur çështja maqedonase u diskutua, u vendos që i gjithë territori të cilit i referohem dhe që i është dhënë Serbisë dhe jo Malit të Zi ishte shqiptar. Ne diskutuam të njëjtën pikë në Vjenë. Por, kur kishim mbërritur në Paris, situata kishte ndryshuar përsëri, sepse Shkodra kishte rënë dhe kishte ndodhur ngjarja e Esad Pashës. Por tani, çështja e Shkodrës është zgjidhur në favor të Shqipërisë, domethënë që ajo të mos shkojë në Mal të Zi, por të lihet në kujdesin e Fuqive për momentin, ndërsa incidenti i Esad Pashës është mbyllur, pasi ka shprehur dëshirën për të mbetur ushtar shqiptar dhe asgjë më shumë.
– Mendoni se Esad Pasha kishte ndërmend seriozisht të shpallej Princ i Shqipërisë?
– Po, sigurisht që mendoj se e ka bërë, por vetëm dje morën një kabllogram që thoshte se ai donte thjesht të shërbente në ushtri dhe të ndihmonte Shqipërinë në atë mënyrë.
– E konsideroni Esad Pashën një njeri të përshtatshëm për të qeverisur Shqipërinë?
– Në fakt, historia e kaluar e Esad Pashës nuk e rekomandon atë për këtë post. Ai sigurisht u ngrit lart në vlerësimin e njerëzve nga mënyra madhështore që kreu mbrojtjen e Shkodrës, por tani me dorëzimin e qytetit popullariteti i tij është zvogëluar deri në pikën e zhdukjes. Esad Pasha sigurisht që i përket një familjeje të mirë të Tiranës, afër Durrësit, por nuk mund të konsiderohet më si kreu i mundshëm i shtetit të Shqipërisë.
Duke iu referuar sërish çështjes së kufijve, biseda iu drejtua ambicies së Greqisë dhe z. Gurakuqi, fare natyrshëm, nuk mund të insistonte fort rëndësinë e kësaj pyetjeje për Shqipërinë. Ai shpjegoi se për të kuptuar siç duhet pyetjen duhet kuptuar se në Shqipëri ekzistojnë tri forma të fesë, myslimane, ortodokse dhe katolike.
– Tani, vazhdoi ai, grekët e keqkuptojnë plotësisht situatën saqë thonë se të gjithë shqiptarët që nuk janë myslimanë janë ortodoksë, prandaj janë grekë, me rezultat që kufiri verior i Greqisë duhet të shtrihet deri në Tepelenë. Ky argument, shpjegoi z. Gurakuqi, me theksin më të madh, është sa mashtrues aq edhe i gabuar. Do t’ju them diçka interesante në lidhje me metodat e përdorura nga grekët në përpjekje për të provuar se një pjesë e madhe e Shqipërisë duhet të jetë nën flamurin grek. Pak kohë më parë, edhe unë kisha një informacion absolutisht të sigurt për këtë temë, grekët i detyruan shqiptarët në rrethet e Paramithisë, Filatit, Margaritit, Gjirokastrës, Delvinës dhe Tepelenës, të bënin një mbledhje në të cilën u detyruan të nënshkruanin një telegram duke kërkuar që ato duhet të aneksohen nga Greqia. Siç e thashë, kam një informacion të caktuar për këtë pikë dhe jam i gatshëm t’ju njoftoj rrethanat në mënyrë që t’i jepni publikut mundësinë të mësojë faktet e vërteta të çështjes, në mënyrë që pushtetet të insistojnë që drejtësia të vihet në vendin tim.
NJERËZIT NUK DO TË NËNSHTROHESHIN
– Më tej, ju ndoshta e dini mirë se në 1879 ministri britanik në Athinë dërgoi një raport në Londër në të cilin tregoi qartë se shumica e madhe e të krishterëve, si dhe myslimanëve, pikërisht në ato rrethe që tani kërkon Greqia, ishin me origjinë dhe kombësi shqiptare. Nuk mundet, shtoi ai, të ndaleni shumë në këtë pikë, as t’i jepni shumë publicitet, sepse është një çështje që më intereson jetikisht mua dhe vendin tim, dhe sigurisht është e drejtë që rrethet që Greqia tani dëshiron të aneksojë, por popullsia e së cilës është pothuajse tërësisht shqiptare, nuk duhet t’i dorëzohet një vendi të huaj, qeverisë së të cilës nuk do t’i nënshtroheshin nëse nuk detyroheshin me forcë superiore.
– Çfarë do të thotë, sipas jush, Italia në rast se kërkesa e bërë nga Greqia do të pranohet?
– Është e qartë, mendoj unë, se ashtu si Austria mbështeti kërkesat shqiptare në lidhje me kufirin verior, ashtu edhe në lidhje me kufirin jugor, Italia është e përgatitur të vazhdojë të luftojë gjatë për këtë çështje. E shihni, Italia është shumë e zgjuar për faktin se nëse Greqia merr territorin shqiptar përballë kanalit të Korfuzit, Italia do të përballet me një rrezik shtesë; meqenëse Greqia mund të krijonte lehtësisht një bazë të fortë detare atje, të cilën Franca ndoshta do ta përdorte një ditë, nëse do ta gjente veten ndonjëherë në luftë me Italinë. Më lejoni të them edhe një herë se ne shqiptarët tashmë kemi sakrifikuar shumë në veri dhe sigurisht që është e paarsyeshme të këmbëngulim që duhet të sakrifikojmë kaq shumë edhe në jug, dhe besoj se ky apel për drejtësi i bërë përmes kolonave të gazetës suaj nuk do të bjerë në vesh të shurdhër.
SHQIPËRIA TË BËHET E PAVARUR
– Cila mendoni se do të jetë e ardhmja e Shqipërisë? A do të jetë një principatë apo një shtet i pavarur?
– Në këtë pikë absolutisht asgjë nuk është vendosur. Siç e dini, ju e dini, megjithatë, Rusia është në ankth që Shqipëria të jetë një shtet i pavarur nën sundimin e Turqisë. Nuk besoj se ka dyshim se Shqipëria do të jetë e pavarur, por nuk mendoj se do të jetë nën sundimin e Sulltanit të Turqisë, sepse shqiptarët nuk do t’i nënshtrohen kësaj më shumë sesa dëshirojnë Fuqitë e Mëdha. Ju pyesni se kush do të jetë kreu i vendit, por gjithçka që mund të them është se Mbreti, apo Princi ynë, nuk duhet të jetë as mysliman, as anëtar i kishave ortodokse apo katolike.
– Është e qartë atëherë, u përgjigj përfaqësuesi i Monitor, se sundimtari i ardhshëm i Shqipërisë duhet të jetë një protestant.
– Fakti është, vazhdoi z. Gurakuqi, ne nuk dëshirojmë të kemi ndonjë vështirësi fetare, dhe meqenëse në vend kemi myslimanë, katolikë romakë dhe anëtarë të kishës ortodokse greke, është e qartë se është më mirë që sundimtari ynë të mos jetë as një dhe as tjetri.
Më pas biseda u kthye te Xhavit Pasha, i cili komandonte një brigadë nën Ali Riza Pashën.
– Kërkoj mendimin tuaj për këtë oficer, çfarë do të thoni?
– Unë do të thosha, u përgjigj z. Gurakuqi, se Xhavit Pasha është “la bete feroce” për shqiptarët. Ai ishte, ju kujtohet, i dërguar nga Turqia për të zhdukur shqiptarët dhe mizoritë e kryera gjatë asaj periudhe janë çështje historie. Ai është tani në Berat, por trupat nën komandën e tij janë pakësuar në një grusht të vogël dhe nuk janë në gjendje të bëjnë asgjë më tej. Është e vërtetë që zyrtarisht Turqia ka pushuar së luftuari. Qeveria mund të mos lëshojë asnjë udhëzim që ai të sulmojë popullin tonë, por Xhavit Pasha si individ pa dyshim do të vazhdonte me kënaqësi taktikat e tij të ngjalës, nëse do t’i jepej mundësia.
– Do you want me to say something about King Nikita? But I don't have much to tell you. He was previously, as you know, friendly with Albania, and when the Young Turks attacked our country, King Nikita promised us his support, indeed Isa Boletini was in Montenegro for eight months during that period, but currently King Nikita is no longer a friend ours. In fact, he abandoned us when we were attacked by our enemies and needed help the most, then when King Nikita saw our weakness, he invaded the country not with the intention of freeing us, but with the intention of hindering and oppressing us. In conclusion, let me say once again that we have fought for our country and I would like to express again the sincere hope that Europe will see that we are treated with equality and give us the justice we deserve, because it surely will a great injustice if Albania loses one of its best provinces.
Isa Boletini, seeing that the representative of Monitor was about to leave, explained that he would return to his country and continue to incite the people to rebel against the yoke of Serbia, as they had rebelled against the oppression of Turkey.
- I, he said, with all the dignity and seriousness of a man, am determined to devote the rest of my life to the service of my country, and I have no other aim than to see our people freed from the indignation of foreign control . Can you imagine, he said in conclusion, that the Albanians will calmly submit to the yoke of a Slavic nation, when they could not endure the rule of Turkey, although most of them are Muslims.
Isa Boletini is from Kosovo, which he said was originally occupied by Serbia, which explains, according to him, the addition of the syllable "atz" to his surname by the Serbs, to make it appear that he is of Serbian nationality.
- My correct name is Isa Boletini and I am Albanian by birth and nationality.
Happening now...
America may withdraw from Europe, but not from SPAK
Nga Gentian Gaba
ideas
Who is the Surrel Rabbit?
Nga Sidi Hasanaj
The two wrong paths of the opposition with the Ombudsman
Nga Patrik Sadikaj
top
Alfa recipes
TRENDING 
services
- POLICE129
- STREET POLICE126
- AMBULANCE112
- FIREFIGHTER128