FLASH NEWS

REL Analysis: What can Ukraine learn from NATO's peacekeeping mission in Kosovo?

2025-03-31 13:59:10 / KOSOVA ALFA PRESS

REL Analysis: What can Ukraine learn from NATO's peacekeeping mission in

Twenty-six years after the war, the presence of NATO troops in Kosovo remains essential for guaranteeing peace and security in the country.

Local residents, both Albanian and Serb, still want their presence. While they consider the peacekeepers vital, Kosovo citizens believe that a similar mission could contribute to peace in Ukraine.

Zoran Spasić spends his mornings with the birds he keeps in the yard of his house, in Rubofc, Lipjan.

For the 56-year-old Serb, life in this village, 35 kilometers from the Kosovo capital, is much quieter than 26 years ago, when Kosovo had just emerged from war with Serbia – a conflict that left over 13,500 dead.

After the end of the war, interethnic tensions between the Albanian majority and the Serbian minority escalated.

These tensions subsided after the entry of peacekeeping troops from the NATO mission in Kosovo, KFOR.

"KFOR immediately after arriving was patrolling the village. Thanks to them, we managed to stay in our homes," Zoran tells Radio Free Europe.

A contingent of peacekeepers was also deployed in the village of Rubofc, to enable local residents to return to their lives and continue their agricultural work.

Zoran says that KFOR soldiers accompanied them even when they bought food for their needs and while they were doing agricultural work.

"During harvests and plantings, they would come to the fields with their cars and provide us with protection, enabling us to carry out all our work with their help," he says.

In the post-war years, KFOR played a key role in preventing interethnic incidents.

Kosovo established its own institutions, and in 2008 declared independence, making the Kosovo Police primarily responsible for security.

"Are you tired? What are you doing, getting ready?" - this is how Zoran greets his Albanian neighbor, Nuredin Zaskoku, in Albanian, who was getting the tractor ready to start the spring planting.

Nuredin was eight years old when, in 1999, KFOR peacekeeping troops entered his village.

As he remembers that time, he expresses happiness that NATO sent its troops to Kosovo.

"The KFOR that came was very good, because it was a security for us, and for these [Kosovo Serbs], that even after the war, maybe there could be a threat to them from someone else, or something," says Zaskok.

He adds that KFOR helped them a lot to return life to normal.

KFOR peacekeeping forces, as a NATO-led mission, were sent to Kosovo on June 12, 1999.

This made it possible for more than 800,000 Albanians, who had been forcibly removed by Serbian forces, to return to their homes, as well as the return of hundreds of Serbs who left after the liberation of Kosovo.

Kujtim Gjevori, teksa ec mbi urën në Han të Elezit, e kujton ende qartë ditën kur aty zbriti nga helikopteri i KFOR-it bashkë me trupat ushtarake që hynë nga Maqedonia e Veriut.

“Ka qenë një moment, një dridhje, një rrëqethje emocionale, që kurrë në jetën time nuk mund ta harroj”, thotë Gjevori.

Në atë kohë ai ishte 21 vjeç, dhe kishte shërbyer si përkthyes për forcat britanike të KFOR-it.

“I keni dy minuta që t’i dorëzoni armët. Nëse nuk i dorëzoni, ne do të detyrohemi t’i marrim me forcë”, ky ishte një urdhër i gjeneralit britanik që Gjevori duhej t’ia përkthente Policisë Serbe.

Në atë moment, ai thotë, njësia speciale Gurkat u përgatitën dhe policia vendosi t’i lëshojë të gjitha armët në tokë, dhe të çarmatosur u larguan nga Kosova për në Serbi.

Agim Çeku, ish-ushtarak dhe ish-kryeministër i Kosovës, vlerëson se prania e KFOR-it mbetet ende e nevojshme për vendin.

Sipas tij, pavarësisht se ka një situatë të qëndrueshme të sigurisë, KFOR-i do të jetë i pranishëm në Kosovë derisa vazhdon të ekzistojë kërcënimi nga Serbia.

“KFOR-i do të jetë këtu derisa të normalizohen marrëdhëniet, derisa të bëhet njohja e ndërsjellë, derisa të vlerësohet që nuk ka rrezik të ripërtëritjes së konfliktit”, thotë Çeku.

Liderë nga më shumë se 30 vende u takuan më 27 mars në Paris për të biseduar për gjetjen e një mënyrë se si ta forcojnë pozicionin e Ukrainës brenda dhe jashtë fushëbetejës. Ata premtuan ndihmë të re për Kievin dhe shqyrtuan propozimet për vendosjen e forcave evropiane në Ukrainë, në rast të ndonjë marrëveshje për paqe.

"Do të ketë një forcë sigurie që do të veprojë në Ukrainë, duke përfaqësuar disa vende", tha presidenti i Francës, Emmanuel Macron.

"Nuk është Rusia ajo që mund të vendosë nëse një forcë sigurie mund të vendoset në Ukrainë", nguli këmbë ai.

Ai shtoi se, tani për tani, nuk ka njëzëshmëri për dërgimin e një force të udhëhequr nga Evropa dhe se jo të gjithë anëtarët janë pajtuar të marrin pjesë, megjithëse theksoi se kjo nuk është e nevojshme për të ecur përpara.

Duke folur një ditë para samitit me presidentin e Ukrainës, Volodymyr Zelensky, Macron tha se kjo forcë sigurie nuk do të dërgohej në vijën e parë të luftës dhe nuk do të kishte për detyrë mbikëqyrjen apo zbatimin e ndonjë armëpushim.

Sipas tij, një detyrë e tillë mund t’i caktohet paqeruajtësve të OKB-së.

Përvoja prej një çerek shekulli e Kosovës me paqeruajtësit ndërkombëtarë, besohet se mund të ofrojë njohuri të vlefshme.

Ivan Vejvoda, bashkëpunëtor i lartë në Institutin për Shkenca Humane në Vjenë, thotë se, së pari, çdo mision paqeruajtës në Ukrainë duhet të përfshijë të gjitha palët.

“Të gjithë akterët duhet të jenë pjesë e këtij procesi – natyrisht agresori, Rusia, vendi që u pushtua, Ukraina, Bashkimi Evropian, Shtetet e Bashkuara, NATO-ja”, thotë Vejvoda për Radion Evropa e Lirë.

“Pra, ka shumë pjesë të këtij pazlli për një mision paqeruajtës të suksesshëm”, thekson ai.

"What can be learned is the need to strengthen the foundations of peace and show political will. But, of course, under fair conditions – especially for Ukraine, a sovereign European state that was invaded for no reason by its nuclear-armed neighbor, Russia," Vejvoda underlines.

He also added that the events of March 2004 in Kosovo caused NATO troops to "rethink their strategy for maintaining peace and order."

"KFOR learned an important lesson and commanders realized that the risks were greater than they thought in 1999," he adds.

NATO Secretary General Mark Rutte, during a visit to Kosovo on March 11, said that the eventual deployment of European-led peacekeeping forces to Ukraine could influence the review of the presence of troops in the Western Balkans as well.

Regardless of whether an agreement is reached to send a military peacekeeping mission to Ukraine, Serbs and Kosovo Albanians believe that a peacekeeping force would create the conditions for peace between Ukrainians and Russians.

Zoran says that "without the presence of peacekeeping troops, it would not be possible to establish true peace," as does his neighbor, Nuredin, who says that "in every country that is at war, a force like KFOR is needed" to stabilize the situation./ REL

 

Happening now...