English
Luaj me Fjalëkryq
Lajme flash

Zbulimi befasues i shkencëtarëve, një specie e re dhe më e madhe se “Peshkaqeni i bardhë”!

6 Dhjetor 2025, 16:15 / MISTERE&KURIOZITETE ALFA PRESS

Zbulimi befasues i shkencëtarëve, një specie e re dhe më e

Peshkaqenët nuk janë thjesht një specie tjetër detare.

Që kur njerëzit filluan t’i njihnin përmes imazheve, historive dhe filmave, forma dhe aftësitë e tyre imponuese nuk kanë pushuar kurrë së magjepsuri. Për dekada të tëra, ata janë konsideruar simbolet përfundimtare të forcës, qëndrueshmërisë dhe dominimit në mjedisin ujor.

Grabitqarë të frikshëm dhe potencialisht të rrezikshëm për këdo që ka fatin e keq t’u kalojë rrugën, peshkaqenët janë gdhendur në imagjinatën kolektive si sundimtarët e padiskutueshëm të oqeaneve. Kjo është arsyeja pse çdo informacion i ri që zbulon komuniteti shkencor rreth tyre tërheq shumë vëmendje – shpesh më shumë se çdo zbulim tjetër i jetës detare.

Një zbulim i tillë i madh ndodhi së fundmi në veri të Australisë.

Peshkaqenë më të vjetër se dinosaurët

Peshkaqenët, banorë të lashtë të deteve, kanë një histori që tejkalon 400 milionë vjet. Paraardhësit e peshkaqenëve modernë u shfaqën gjatë kohës së dinosaurëve, me fosilet e para të “linjave” gjenetike të sotme që datojnë rreth 135 milionë vjet më parë.

Format e tyre më të hershme – lamnomorfët – ishin rreth 1 metër të gjatë, por ato evoluan në specie gjigante, siç është “Megalodoni” që arriti 17 metra, ose Peshkaqeni i Madh i Bardhë modern, i cili arrin 6 metra.

Fosilet e këtyre kafshëve gjenden kryesisht në formën e dhëmbëve, pasi skeletet e tyre janë të përbëra nga kërc dhe rrallë fosilizohen. Megjithatë, dhëmbët, të cilët bien vazhdimisht, grumbullohen në sedimente të vjetra dhe gjenden së bashku me mbetjet e kafshëve të tjera detare prehistorike.

Zbulimi mbresëlënës në oqeanin e lashtë të Tetisit

Zona shkëmbore bregdetare pranë Darvinit, në Australinë veriore, dikur ishte pjesë e shtratit të oqeanit të lashtë Tetis — “paraardhësi” i Oqeanit Indian, i cili shtrihej nga Gondvana në Laurazi. Zona ka dhënë shumë mbetje të jetës detare prehistorike: pleziozaurë, iktiozaurë dhe peshq të mëdhenj. Fosile të një peshkaqeni lamniform të panjohur më parë janë gjetur gjithashtu atje.

Rruazat e mëdha zbulojnë madhësinë

Zbulimi përfshin pesë vertebra pjesërisht të fosilizuara, të ruajtura falë përbërjes së tyre. Forma e tyre të kujton vertebrat e një peshkaqeni të bardhë të madh modern. Por ndryshimi është i habitshëm: ndërsa peshkaqenët e bardhë të rritur kanë vertebra që janë 8 centimetra të gjera, ata nga Darvini kalojnë 12 – domethënë, janë 50% më të mëdhenj.

Karakteristikat e tyre i klasifikojnë ato si kardaviodontidë, një grup grabitqarësh të mëdhenj që jetuan 100 milionë vjet më parë.

Për të vlerësuar madhësinë e mundshme të kafshës, një ekip ndërkombëtar kërkimor — duke përfshirë paleontologë, ekspertë të tomografisë dhe iktiologë nga Australia, SHBA-ja, Suedia dhe Afrika e Jugut — analizuan rruazat në thellësi. Studimi u botua në Nature Portfolio Communications Biology.

Fosilet e peshkaqenëve të ngjashëm nga Epoka e Dinosaurëve janë tani në ekspozitë në Muzeun Suedez të Historisë Natyrore, duke dhënë një pamje të rrallë të një bote ku detet dominoheshin nga grabitqarë gjigantë.

Po ndodh...

Dua të lexoj më shumë lajme

ide

top

receta Alfa

TRENDING

shërbime

  • POLICIA129
  • POLICIA RRUGORE126
  • URGJENCA112
  • ZJARRFIKESJA128