FLASH NEWS
Belgrade-Tirana: A tale of two cities
2025-01-08 21:07:40 / IDE
Students in Serbia and SPAK in Albania, in the absence of self-correcting mechanisms of democracy, have turned into challengers of the movement-state system
1. Two years ago, the lek and the Serbian dinar were matched to have the same value. This made it easier to calculate the costs for Serbian tourists who were welcomed in Albania and had good words about the hospitality, and some would even express themselves well about the quiet and safe transit route through Kosovo to go and back.
The leaders of the two countries expressed great public closeness and co-led the "Open Balkan" project. This closeness in some environments in Kosovo was seen with a critical eye, from a slight mistrust to conspiracy theories, fueled in no small part by the coordination of the two leaders with the former Prime Minister Thaçi in the project of the territorial division of Kosovo.
Over the years, speculations about the closeness of the two countries, namely, of their two leaders, would grow. Both leaders would use the same Israeli team that conducted frequent fortnightly polls and prepared their parties' election campaign for the elections. Both leaders would open the doors to large construction projects - Belgrade on the Water, Durrës Marina - for investors from the United Arab Emirates, who as an investment brought the name and sketch-project and who, as a rule, expected the investment money to be given by investors (usually insiders) whose name could remain guaranteed anonymity.
A perception of closeness conveyed Prime Minister Rama's consistent interventions in Kosovo's internal affairs - not consulted with Kosovo's leadership and contrary to Kosovo's interests - with the creation of the impression of a new "brotherhood" between Tirana and Belgrade. For conspiracists, it was a quick introduction to the creation of historical analogies, from the time of Serbian Prime Minister Pashiq for the exit of Serbia to the port of Durrës or the actions of the Communist Party of Yugoslavia in the creation of that of Albania.
2. The lek went its own way of strengthening after the decision of the head of the country that the money entering Albania does not require proof of origin nor the obligation to circulate through the banking system. The dinar, meanwhile, maintained stability and respect, while the average salary of the country's citizens doubled thanks to foreign investments in the country's industry.
Sikur leku e dinari, që të dy vendet janë të ndryshme dhe liderët e tyre po ashtu. Shqipëria është një vend pa probleme me fqinj, ka filluar negociatat e anëtarësimit në BE dhe ka rritje të parashikueshme e të lartë në turizëm (dhe ndërtim). Serbia është një vend me probleme të hapura e identitare me së paku tre fqinj, një vend që ka hapur qëmoti procesin negociator të anëtarësimit në BE dhe ka shënuar një rritje impresive ekonomike bazuar në ruajtjen e zhvillimin e bazës së saj industriale dhe investimeve të huaja. Kryeministri Rama është figurë e nurshme e ndihet në shtëpi në tubimet e liderëve perëndimorë; presidenti Vuçiq ka arritur që në kushtet e një rrëmuje gjeopolitike botërore të respektohet nga liderët kryesorë perëndimorë dhe njëlloj nga presidentët Putin dhe Xi Jinping.
E, megjithatë, përkundër dallimeve në orientim gjeopolitik e afinitete intelektuale, dy liderët ndajnë së bashku një sfidë që mund të jetë e madhe si për ta personalisht, ashtu edhe për vendet e tyre. Kryeministri Rama dhe presidenti Vuçiq janë në krye të lëvizjeve politike që kanë tejkaluar formën e garës mes partive politike. Vjollca, me të cilën piktori dhe kryeministri Rama ngjyrosi Partinë Socialiste me shkrirjen e suksesshme të ngjyrave rozë (të socialistëve) dhe blu (të demokratëve) qe forma më elokuente për të treguar se kjo parti nuk kishte më kufij ideologjikë - do të ishte një lëvizje “popullore”.
Presidenti Vuçiq në formë rituale ka përsëritur se Partia Popullore e Serbisë është një “parti tendë”, nën të cilën hyjnë që të gjitha ideologjitë, mendimet, shtresat shoqërore. Partia Socialiste e Shqipërisë është njëkohësisht pararojë e pensionistëve që ende besojnë se janë në Partinë e Punës, klasës së mesme qytetare, të profesionistëve të rinj që kërkojnë punë shtetërore, e milionerëve dhe “të fortëve” të Shkodrës dhe Elbasanit; SNS e Vuçiqit kishte njëkohësisht kryeministre homoseksuale dhe një anëtarësi të gjerë homofobe.
3. Sivjet mund të kontestohet legjitimiteti i të dy lëvizjeve prijëse të dy vendeve. Ky kontestim nuk do të bëhet me zgjedhje, ka forma manifestimi të ndryshme në të dyja vendet dhe nuk ka një rezultat lehtë të parashikueshëm.
Serbia ka hyrë në vitin 2025 me protestën kundër pushtetit të një lëvizjeje organike studentësh e nxënësish, përkrahur nga shumë sektorë të tjerë të shoqërisë, që nga bujqit, sindikalistët e artistët e teatrit. Shkasi fillestar i protestës ishte tragjedia e 15 të vrarëve nga rrënimi i një pjese të ndërtesës së stacionit hekurudhor në Novi Sad – ndërtesë e rinovuar nga një kompani kineze e me një kontratë fillimisht të fshehtë – por ajo shumë shpejt mori dimensionin e konfrontimit mes shoqërisë dhe sistemit. Kur presidenti Vuçiq filloi të jepte shpjegime dhe të kërkonte dialog me studentët, përgjigjja e tyre ishte shumë e thjeshtë – “ai nuk është kompetent”.
Në sistemin kushtetues të Serbisë, kompetencat e presidentit të vendit janë qartazi të përkufizuara. Qytetarët e vendit, ndërkaq, shohin pothuajse çdo ditë paraqitje të presidentit të vendit që shpjegon se cilat fshatëra janë lidhur dje me asfalt, sa pritet t’ua rrisë pensionet në çerekun e parë të vitit, sa patate dhe fasule gjenden në rezervat e shtetit, sa tanke ka ushtria serbe dhe sa copa artilerie do prodhuar për të mbushur rezervat e ushtrisë, sa copë goma prodhon fabrika kineze Linglong në Serbi dhe sa ishte prodhimi i pardjeshëm i energjisë elektrike në termocentralin afër Beogradit, sa gaz mund ta hyjë dje e sa nesër nga Bullgaria për në Vojvodinë, cili prijës i opozitës sa ka në xhirollogari private, kush çka i ka thënë një ambasadori në një ndeje diplomatike... Presidenti Vuçiq është i gjithëfuqishëm dhe këtë nuk e fsheh në paraqitjet e tij të përditshme, duke shkelur me të dyja këmbët Kushtetutën.
Studentët janë ngritur kundër këtij sistemi i cili nuk ka mekanizma vetëkorrigjues të demokracisë.
Partia/lëvizja në pushtet është ajo e cila punëson, ajo e cila kontrollon gjyqësinë, shërbimet sekrete, pjesën më të madhe të skenës mediatike e kështu me radhë dhe në krye të kësaj lëvizjeje gjendet një person.
Me një vetëdisiplinë, me heshtje kolektive të qindra mijëra njerëzve në sheshe në minutat e ndërrimit të moteve, me kapacitet për të mbledhur të gjitha sferat e shoqërisë, lëvizja studentore mund ta çojë Serbinë në pikën e katarsisit demokratik, ku do të artikulohet një shumicë që do të kërkojë transformimin demokratik të vendit, dikur edhe me zgjedhje të lira sipas standardeve evropiane.
Ndonëse nuk dihet kur do të ndodhë përmbysja, Serbia tashmë ka hyrë më 2025 me një gjeneratë të re pjekurie demokratike që do të kërkojë, ta shfrytëzojë një parullë të Shqipërisë së vitit 1990, që të jetë edhe ajo si e tërë Evropa.
4. As në Shqipëri nuk ekziston mekanizmi vetëkorrigjues i demokracisë. Përshkrimit për Serbinë se “Partia/lëvizja në pushtet është ajo e cila punëson, ajo e cila kontrollon gjyqësinë, shërbimet sekrete, pjesën më të madhe të skenës mediatike e kështu me radhë dhe në krye të kësaj lëvizjeje gjendet një person”, do shtuar veçantinë ekzotike të Shqipërisë ku kreu i kësaj lëvizjeje është po ashtu, kryearkitekti dhe kryeurbanisti në nivel territori kombëtar e qyteteve veç e veç. Lartësia e kullave në Tiranë, veçoritë artistike, studioja arkitektonike që duhet të bëjë dizajnin dhe shumë hollësi të tjera përcaktohen drejtpërsëdrejti prej kreut të lëvizjes/shtetit, të po të njëjtit që ka autoritet të pakontestueshëm politik për të shkarkuar e emëruar zyrtarë që nga ministrat, shefat e policisë, gardianë të burgut, administratorit lokal të ndërmarrjes së ujërave dhe pak a shumë çdo funksioni publik administrativ ndërmjet këtyre pozicioneve.
Parliamentary elections in the conditions where, apart from full control of the movement/party/state, vote discipline is done with the help of criminal clans, does not indicate the possibility of a self-correcting mechanism. Albania, like Serbia, did not have an opposition with sufficient civic legitimacy to lead to transformative pressure on the streets. And unlike Serbia, an organic movement was not born in Albania that would challenge the system - the biggest movement of young people in Albania has been and continues to be by emigrating beyond the borders of the country.
Thus, in Albania, at the moment, there seems to be only one way of contesting the system, SPAK together with the follow-up court. Strangely placed in this situation (absurd even to be put in parallel with the student movement in Serbia) the work he faces is monumental: wherever the special prosecutors touch they are touching the living organism of the endemic system of corruption and organized crime. . Unlike prosecutor-society relations in democratic countries where crime and corruption are deviations from the norm, SPAK has found itself in a quagmire where crime and corruption can turn out to be the norm. SPAK is trying to prove how the former leaders of the country who are now in the opposition have sunk into corruption, warning at the same time that it is dealing with members of the current government, people close to the most powerful man in the country.
And if it reaches that point, that world will be found in the finding of the students of Serbia that is related to the very nature of the party/movement/state: if it and the undisputed leader decide more or less everything important in the country, how can it not decide on the basic mechanism of the system's operation, corruption?
5. We do not know when and how the movements in Serbia and Albania will end; the success of neither is guaranteed.
But we already know that we have entered the year of contestation of the system, the one that, in the absence of self-correcting vote mechanisms, needs other mechanisms.
Happening now...
Pse Aleanca Madhështore përfundoi në Foltore 2
Nga Namir Lapardhaja
ideas
Political theater with the SP and DP lists
Nga Roland Lami
Magnificent Albania or Bazaar Albania!
Nga Ermal Peçi!
top
services
- POLICE129
- STREET POLICE126
- AMBULANCE112
- FIREFIGHTER128