English
Luaj me Fjalëkryq
Lajme flash

Pse Viti i Ri fillon më 1 Janar?

30 Dhjetor 2022, 17:21 / MADE IN ALFA ALFA PRESS

Pse Viti i Ri fillon më 1 Janar?

Në shumë vende të botës Viti i Ri fillon më 1 janar.

Megjithatë, nuk ka qenë gjithmonë kështu.

Në fakt, për shekuj me radhë, data që shënonin fillimin e kalendarit, përfshinin 25 marsin dhe 25 dhjetorin.

 Por, si u bë 1 janari ditë e Vitit të Ri?

Mund të falënderojmë pjesërisht mbretin romak Numa Pompilius.

Sipas traditës, gjatë mbretërimit të tij (rreth 715–673 pes) Numa rishikoi kalendarin republikan romak në mënyrë që janari të zëvendësonte marsin si muajin e parë të vitit.

Ishte një zgjedhje e përshtatshme, pasi janari u emërua sipas Janusit, perëndisë romake të të gjitha fillimeve.

Megjithatë, ka dëshmi se 1 janari nuk u bë fillimi zyrtar i vitit romak deri në vitin 153 pes.

Në vitin 46 pes Jul Cezari bëri më shumë ndryshime, megjithëse kalendari Julian , mbajti 1 janarin si datën e hapjes së vitit. 

Me zgjerimin e Perandorisë Romake , u përhap edhe përdorimi i kalendarit Julian. 

Megjithatë, pas rënies së Romës në shekullin e 5-të të erës sonë, shumë vende të krishtera ndryshuan kalendarin në mënyrë që ai të pasqyronte më shumë fenë e tyre dhe 25 marsi ( festa e Shpalljes ) dhe 25 dhjetori ( Krishtlindja ) u bënë ditë të zakonshme të Vitit të Ri.

Më vonë u bë e qartë se kalendari Julian kërkonte ndryshime shtesë për shkak të një llogaritje të gabuar në lidhje me vitet e brishtë.

Efekti kumulativ i këtij gabimi gjatë disa shekujve bëri që ngjarje të ndryshme të ndodhin në sezonin e gabuar. 

Gjithashtu krijoi probleme në përcaktimin e datës së Pashkëve . 

Kështu, Papa Gregori XIII prezantoi një kalendar të rishikuar në vitin 1582.

 Përveç zgjidhjes së çështjes me vitet e brishta, kalendari Gregorian vendosi 1 janarin si fillimi i Vitit të Ri. 

Ndërsa Italia, Franca dhe Spanja ishin ndër vendet që pranuan menjëherë kalendarin e ri, kombet protestante dhe ortodokse ishin të ngadalta për ta miratuar atë. 

Britania e Madhe dhe kolonitë e saj amerikane nuk filluan të ndiqnin kalendarin Gregorian deri në vitin 1752.

Më parë ata festonin Vitin e Ri më 25 Mars.

Me kalimin e kohës edhe vendet jo të krishtera filluan të përdorin kalendarin Gregorian. 

Kina (1912) është një shembull i dukshëm, megjithëse vazhdon të festojë Vitin e Ri Kinez sipas një kalendari hënor . 

Në fakt, shumë vende që ndjekin kalendarin Gregorian kanë edhe kalendarë të tjerë tradicionalë ose fetarë. 

Disa kombe nuk e miratuan kurrë kalendarin gregorian dhe kështu e fillojnë vitin në data të tjera përveç 1 janarit./ Përgatiti Alfapress.al

 

Etiopia, për shembull, feston Vitin e Ri (të njohur si Enkutatash) në shtator.

 

Po ndodh...

Dua të lexoj më shumë lajme

ide

top

receta Alfa

TRENDING

shërbime

  • POLICIA129
  • POLICIA RRUGORE126
  • URGJENCA112
  • ZJARRFIKESJA128