FLASH NEWS
The deception that "a democratic Albania would be built"! How the communist regime manipulated the first elections in 1945! Enver's trap for opposition MPs and their murder
2025-02-27 14:58:46 / JETË
How did the first elections after the war generally take place? The following passage is from a report of a polling station in Zemlak, Korça, which speaks clearly: An elderly woman, formerly a wealthy woman, who had been confiscated, went to vote. The commission gave her the rubber band (the vote) and she, as usual, put her hand in the red box and did not let go of the ball. She put it in the black box and let go. When the ball fell on the wooden layer of the box, a knock was heard. One of the commissioners could not hold back and said to her: “Mother, you threw the ball badly”! The old woman saw herself in a bad mood, but to pass over the matter she replied gently: “Yes, my son, let them (who were the enemies) take a ball too.”
As history knows, on December 2, 1945, the first legislative elections were held. It was a time when the enthusiasm for the end of the war still prevailed, as did the pessimism from the expulsion from Albania by gunfire of all nationalists who did not and did not agree with the creation of the future disaster of the communists. At the same time, the rules of human society, as everywhere, required that general legislative elections be held in Albania to create the first parliament and government after the war. Precisely for these reasons, numerous problems were evident, as the great Anglo-American allies, who were still in Albania, did not accept to recognize an Albanian government that was not based on pluralism. But where were the communists to find other political forces to represent themselves in the elections?! They, the National Front and Legality, which were political forces participating in the war, pointed their guns at them and labeled them "enemies" and "traitors" because they wanted power, just as they manipulated it and took it all for themselves.
Megjithatë të vënë përballë presionit të madh e të drejtë të aleatëve tanë të mëdhenj anglo amerikanë se “nuk do t’i njihnin zgjedhjet në Shqipëri në se në to nuk merrnin pjesë edhe nacionalistët jashtë partisë komuniste”. Për rregullimin e gjësë, komunistët me Enver Hoxhën në krye u përpoqën me lloj-lloj makinacionesh të “argumenton” se zgjedhjet do ishin të lira e pa presione dhe në to përveç kandidaturave komuniste do të merrnin pjesë edhe nga Fronti Demokratik njerëz pa parti politike. Por kjo nuk ishte as e mjaftueshme, as bindëse për ndërkombëtarët veçanërisht për anglo-amerikanët, të cilët këmbëngulnin se “pa zgjedhje gjithëpërfshirëse, zgjedhjet nuk do të pranoheshin dhe si rezultat as qeveria nëse tentohej të formohej nuk do të njihej”. Në atë kuadër para zgjedhjeve Enver Hoxha lëshoi thirrjen për aktivizimin si kandidatura në zgjedhje përveç komunistëve edhe të nacionalistëve që kishin mbetur në Shqipëri. Madje ai ndaj tyre filloi edhe “lutjet e veçanta” për të pranuar figura të shquara jashtë partisë së tij në kandidimin në zgjedhje, zgjedhje që u damkosën me manipulime masive për nga forma e nga përmbajtja. Cilat ishin manipulimet? Ata fillonin me atë që komunistët e quanin program, se populli do të hante me “lugë floriri” siç premtuan që në luftë.
Manipulime u bënë me tarafet e miqësitë, me joshjet, me dhunën e këshillave, me ushtrinë, me forcat e të ashtuquajturit Divizion i Mbrojtjes së Popullit, me të quajturat “Forca Shëtitëse” d.m.th. ndëshkuese, që shkonin fshat më fshat dhe terrorizonin njerëzit e spiunuar d.m.th. ushtronin dhunë. Po kandidaturat e Frontit për deputetë si u manipuluan? Çfarë e si u angazhua për to vetë Enver Hoxha? Cilët thirri ai në takime dhe u a mbushi mendjen të kandidonin në zgjedhje për deputetë krahas figurave të tij komuniste? Çfarë u tha Enver Hoxha nacionalistëve të ndershëm Riza Danit, Shefqet Bejës, Riza Alizotit, Kol Kuqalit, Selaudin Totos e me dhjetëra të tjerëve që me pas u bënë deputetë e më pas po Enver Hoxha i arrestoi si opozitarë dhe i vari e pushkatoi si tradhtarë? Përse pranuan figurat e shquara popullore të kandidonin në zgjedhjet komuniste të 2 dhjetorit? A vërtet u gënjyen figurat e shquara popullore jo komuniste nga thëniet e përbetimet e Enver Hoxhës se “do të ndërtohej një Shqipëri demokratike”?! A mjaftonin përbetimet e Enver Hoxhës për krijimin e mirëqenies së ardhshme, për rivalitetin e ekonomive të ndryshme të shqiptarëve etj.,etj. Dhe përballë këtyre pyetjeve, komunistët sollën shpejt faktet rrëqethëse të sistemit diktatorial të tyre, të cilët vepronin hapur gjatë luftës si komunistë, u fshehën pas lufte në radhët e Frontit, ridolën më pas përsëri si komunistë dhe pasi i bënë më të zezat e pa përshkruara këtij populli në dhjetëra vjet me radhë, u kamufluan si socialistë e jetojnë mes nesh si majtistë.
Manipulime bënë ngado komunistët në zgjedhjet e para pas lufte si me njerëzit ashtu edhe me organizmat e mjetet deri me kutitë e votimit. Dhe a e dinë brezat se si u votua te ne në vitin 1945? Me kokrra llastiku. Çdo me thëne kjo? Po, me kokrra llastiku. Edhe me to komunistët manipuluan e bënë hile vodhën zgjedhjet. Në çdo qendër votimi ishin dy kuti druri, njëra e kuqe e Frontit dhe tjetra e zezë e kundërshtarëve e “armiqve”. Votuesi duhej detyrimisht të fuste dorën në të dy kutitë ku në dorën mbledhur grusht mbante kokrrën e llastikut dhënë nga komisioni i votimit (e cila presupozonte fletën e sotme të votimit) dhe ashtu dorën grusht e fuste një herë në njërën kuti dhe një herë në kutinë tjetër, por ama në njërën duhej ta lëshonte detyrimisht kokrrën e llastikut se ishte vota që duhej ta lëshonte që kokrra të mos bënte zhurmë. Mirëpo “doçat” komunistë, kutisë së kuqe poshtë i kishin vënë një copë shajaku që kokrra të mos ndjehej kur ta lëshonte votuesi. Kjo ishte “rregull” për të dyja kutitë, por kutisë së zezë poshtë nuk i kishin vënë copë shajaku dhe kokrra trokëllinte e komisioni e merrte vesh se cili votonte kundra, e jashtë atë e priste “shëtitësja” për “formalitetet”. Do t’u tregoj një rast mes qindrave, që sot duken si përralla, por që kanë qenë të vërteta. Ngjarja është në një proces verbal zgjedhjesh në një fshat të Korçës, ku një nënë e moshuar me “biografi jo të mirë” ish- pasanike e konfiskuar shkoi të votonte. I dhanë kokrrën e llastikut dhe ajo sipas rregullit e futi dorën në kutinë e kuqe dhe nuk e lëshoi goglën. E futi në të zezën dhe e lëshoi. Kokrra kur ra në shtresën dërrasë të kutisë kërciti. Komisioni e kuptoi se plaka voto kundra.
Farsa e zgjedhjeve të para pas “çlirimit” ishte një demagogji e tërë, e ngritur gradualisht në sistemin e kohës. Në zgjedhjet e para të pas Luftës, Enver Hoxha ua pati nevojën njerëzve të shquar, që nuk bënin pjesë në partinë e tij, e si të thuash ato njerëz intelektualë kishin jo vetëm reputacion në popull, por kishin mbajtur ende një qëndrim pro pushtetit të ri se “shpresonin se ende diçka do të bëhej për këtë popull “pa dallim feje, krahine dhe ideje”. E këtyre njerëzve idealistë me reputacion në popull, Enver Hoxha me dredhi u a mori votën, e pastaj, as një vit më pas dhe fiks më 23 dhjetor të vitit 1946 dha urdhrin e tij direkt dhe nisi kalvarin e arrestimin se bënin opozitë.
Po cilët ishin nacionalistët e ndershëm që pranuan nga “lutjet” e Enver Hoxhës të kandidonin në zgjedhjet e 2 dhjetorit të viti 1945? Ishte i nderuari Riza Dani, Kolë Prela, Zef Haxhia, Hysni Peja, Shefqet Beja, Riza Alizoti, Kol Kuqali, Selaudin Toto, Enver Sazani, Irfan Majuni, Faik Shehu, Sheh Karbunara, Konstandin Boshnjaku, Islam Radovicka etj që të gjithë Enver Hoxha pasi me lutje për pushtetin e tij i bëri deputetë, as një vit më pas u vuri hekurat me motivacionin se ata shprehnin hapur mendimet ndryshe nga ato të komunistëve dhe bënin opozitë e cila nuk pranohej nga komunistët. Po përse Enver Hoxha vetë i promovojë dhe i la këta njerëz të shquar që të ngjiteshin deri lart në deputetë, duke i pasur ata siç ka theksuar po vetë, “ferra” nëpër këmbë?! Është e provuar me dokumentacione sjellja e tij se për ato momente, ato lloj figurash i duheshin Enver Hoxhës që të legjitimonte në Shqipëri pushtetin komunist, siç duhet thënë se ato figura iu deshën po Enver Hoxhës, që opinioni i gjerë ta mbështeste atë, për në pushtetin që e kishte “sjellë” me grykën e pushkës. Tashmë zgjedhjet e 2 dhjetorit 1945 janë të super dokumentuara se u zhvilluan nën trysninë dhe dhunën terroriste të komunistëve e si rezultat, ato u bënë nga perëndimorët objekt kontestimi.
Asambleja Kushtetuese që doli nga “zgjedhjet” e 2 dhjetorit të vitit 1945, përbëhej nga 82 deputetë gjithsej, nga të cilët 48 ishin deputetë komunistë, pra shumica. Të tjerët ishin personalitete dhe shenjën opozitarë e dhanë menjëherë me qëndrimet e tyre që në seancën e parë të 10 janarit 1946. Dhe këtë me diskutimet, qëndrimet dhe votimet e tyre në të gjitha Komisionet e Kuvendit, ku ata diskutuan gjatë, e shfaqën pa rezerva dhe kundërshtime si për miratimin e ligjeve në bllok, ashtu edhe për të ardhmen e politikës ekonomike të Shqipërisë, deri për Rregulloren e parë të Kuvendit, e cila nuk ishte gjë tjetër veçse një pretencë ndaj lirisë së fjalës së deputetëve.
Lufta politike mes deputetëve komunistë dhe atyre pa parti, pra opozitarë në periudhën janar-mars 1946, në Kuvend ishte e ashpër dhe e pabarabartë. Pati kundërshti të forta e me baza të pakundërshtueshme për projekt Statutin e Republikës apo Kushtetutën e parë të pas Luftës, ku deputetët opozitarë stigmatizuan thelbin e saj si të tërë ideologjik, ashtu edhe pjesët social ekonomike.
Arrestimet e deputetëve, duke shmangur Kuvendin, ishin domethënia e frikshme e vitit 1946 se çfarë do të vinte më pas ashtu edhe siç erdhi. Së bashku me deputetët opozitarë, regjimi komunist arrestoi edhe shumë intelektualë të tjerë të shquar siç disa prej tyre ishin Sulo Konjari, Ramazan Tabaku, Foto Bala, Abdyl Kokoshi, Syrja Selfo, Mestan Ujanuku, Beqir Çela etj. ?! “Inatin” për ta, për ata deputetë që arrestoi Enver Hoxha, e kishte që nga para përgatitjet e zgjedhjeve të 2 dhjetorit të vitit 1945, për “lëpirjen” që u kishte parabërë për t’i futur kandidatura e tyre në zgjedhje, pasi i duheshin të pavarurit në proces zgjedhor.
Me dokumente, pikërisht më 17 tetor të vitit 1945, tamam në prag të fushatës zgjedhore të dhjetorit 1945, Enver Hoxha zhvilloi një plenum të partisë që atëherë ishte në ilegalitet, ku në referantin e tij do të theksonte se “opozita kundër partisë nuk i kishte rrënjët në ujë”. Me këtë ai po u thoshte e po u bënte thirrje komunistëve për të vepruar me masa represive ndaj njerëzve që kishte të dhëna për pro perëndimorë. Këto qëndrime të Enver Hoxhës tregonin qartë se ai e kishte konsoliduar me kohë mendimin që një seri kandidaturash për deputetë në zgjedhjet e 2 dhjetorit, do të ishin opozitar të programit të tij qeverisës e në vijim do të bënin opozitën. Mirëpo ai dhe regjimi i tij komunist kundërshtarët nuk i donte se që gjatë Luftës atyre, politika e asaj partie sllaviste “ju kishte vënë pushkën”. Dhe ashtu rezultoi. As një vit nga zgjedhjet, Enver Hoxha duke mos duruar mendimet opozitare të deputetëve jo komunistë, urdhëroi dhe i arrestoi direkt ata nga salla e Kuvendit të Shqipërisë, të parin grup, që ai e quajti grupi i Shefqet Bejës.
Të gjithë deputetët që Enver Hoxha i arrestoi dhe dënoi rezulton se të gjithëve ai i u “ishte lutur” që të pranonin të bëheshin deputetë me argumentimin për “interesa të Shqipërisë”. Kandidaturat e tyre i futën në listat e Frontit, jashtë kandidaturave të Partisë Komuniste dhe ata të gjithë pranuan, me që u shtrua çështja “për të mirën e Shqipërisë”, por me një gjë nuk u solidarizuan kurrë “që Shqipëria të qeverisej me mendimet e një njeriu, qoftë edhe ai që i ishte bërë një propagandë e madhe që gjatë Luftës, të Enver Hoxhës”. Për këtë, për të ndaluar revanshin komunist ata u bënë pre e përndjekjes deri në arrestim, që u kushtoi jetën.
Me përfshirjen në listat e kandidaturave për deputetët e parë, Enver Hoxha u duk sikur ishte pro demokracisë, por që ishte një gjë e stisur, që binte ndesh me synimet për qeverisjen pa opozitarë, ndaj ai synonte sa të fitonte zgjedhjet e të paraqitej para botës si regjim demokratik, mirëpo e vërteta qëndronte ndryshe që vetëm grupimi i komunistëve të ishte në skenën politike e të sundonte i vetëm Shqipërinë, pa diskutim me diktaturë. Në fakt për të mos thënë më tej, politika komuniste e qeverimit e vetme pa demokraci, ishte e vjetër që nga “Mukja”, ku filloi fare hapur lufta jo vetëm ndaj organizatave të tjera politike “Balli” e “Legaliteti”, por edhe ndaj eksponentëve potencialë opozitarë, që për fatin e keq në Shqipëri pas Lufte e pati edhe “Grupi i Deputetëve”, që ishte opozita reale, e cila kishte marrë përsipër të hapte siparin e mendimit ndryshe në Shqipëri por që nuk u bë, që nuk e la me terror regjimi i Enver Hoxhës deri në vitet ’90-të.
Nisur nga interesat kombëtare, në zgjedhjet e 2 dhjetorit, njerëz me bindje anti Enver Hoxhë, ndonëse pranuan të vendoseshin në listat e Frontit, nuk i ndërruan bindjet e tyre demokratike, sepse ato njerëz qenë jo vetëm të mençur, por edhe me integritet.
Dokumentet arkivore flasin vetë për ato lloje deputetësh të zgjedhjeve të 2 dhjetorit, që ishin opozitarë të ndershëm e figura të shquara të kombit shqiptar. P.sh. Shefqet Beja, që u bë deputet në zgjedhjet e 2 dhjetorit të vitit 1945, kishte qenë pjesëmarrës aktiv në Luftën Antifashiste. Mendimet e tij ai asnjëherë nuk i fshehu, madje me gojë e me shkrim se ai “ishte për një sistem liberal ekonomik” duke kundërshtuar në Kuvend vijën e partisë komuniste. Për këto Enver Hoxha urdhëroi arrestimin dhe e dënoi me varje në litar, sepse mendimet e tij binin ndesh me atë nga e kish drejtuar “busullën” regjimi, nga sllavët.
Pa diskutim Enver Hoxha me jugosllavët i kishin survejuar mendimet që shprehnin kandidatët për deputetë në takime me zgjedhësit, mendime që tregoi se ishin “regjistruar” e arkivuar. Nuk mund ta përtypte Enver Hoxha që deputeti Shefqet Beja të botonte, siç botoi në gazetën “Bashkimi” në qershor të vitit 1945 disa artikuj mbi politikat ekonomike, që “duhet të zbatoheshin në Shqipëri dhe rrugën ku e si duhet të ecte ekonomia shqiptare”. Në ato artikuj deputeti Shefqet Beja shpaloste “idetë e tij për një sistem liberal ekonomik në Shqipëri, ku peshë dhe rëndësi duhet t’i jepej prodhuesit privat, i cili duhet të kujdesej vetë për cilësinë e prodhimit dhe gjetjen e tregjeve të shitjeve”. Jo vetëm kaq, jo vetëm në drejtim të ekonomisë por deputeti Shefqet Beja, nuk i fshehu pikëpamjet e tij edhe mbi sistemin politik, “që duhej të vendosej në Shqipërinë e pasluftës”.
Në referatin e tij të mbajtur në Kongresin e Frontit Demokratik në gusht të vitit 1945, Shefqet Beja argumentonte domosdoshmërinë e minimizimit të rolit të Partisë Komuniste në drejtimin e vendit, duke i mëshuar rëndësisë se Fronti, e cila me që nuk kishim tjetër, të paktën sipas tij duhej të merrej si një organizatë që përfshinte një shumicë absolute shqiptarësh. “Konkretisht -theksonte Shefqet Beja, – Frontit i bie barra që ta udhëheqë e ta edukojë popullin në rrugën e demokracisë dhe ashtu si në kohën e Luftës, kur ai ishte organizuesi dhe mobilizuesi i popullit…, ashtu edhe sot, akoma më shumë i takon të jetë udhëheqësi dhe mobilizuesi i popullit për demokracinë dhe konsolidimin e saj në vendin tonë”.
Similar concepts for the economic and political development of the country were also held by another non-partisan deputy, Konstandin Boshnjaku, former General Director of the Bank of Albania. He presented his concepts on the economic development of the country to the Council of Ministers on December 22, 1945, through a Memorandum in which he wrote that “I am of the opinion that we should give great importance to private initiative, we should encourage it and especially not disturb it from time to time, because… without private initiative there can be neither reconstruction, nor construction, nor any progress in our economy”. In the Memorandum we mentioned, deputy Konstandin Boshnjaku warned the Council of Ministers and senior communist leaders that “the lack of private initiative would lead the Albanian economy to a parasitic economy”. He also expressed dissatisfaction with the Agrarian Reform…, which according to Bosnjaku, “the state should not interfere in free enterprise and economic policy should aim at increasing production and enriching those who work.” The opinions of Konstandin Bosnjaku, Shefqet Beja and dozens of other deputies were opinions that contradicted the concept of running a centralized economy.
The opposition MPs were personalities, e.g. Sheh Kurbunara, who had been one of the signatories of the Declaration of Independence, Enver Hoxha sentenced him to death by hanging. Dr. Enver Sazani, who was Director of the Military Hospital, sentenced him to death by shooting. Salaudin Toto, was the founder of the Institute of Albanian Sciences and Director of that Institute, sentenced him to death by shooting. Sulo Klosi, a graduate of the Faculty of Petroleum Geology in Strasbourg and chief engineer at Rubik, sentenced him to death by hanging. Riza Alizoti, a graduate of Oxford and specialized in Strasbourg in mining exploitation, sentenced him to death by hanging. Selim Kokolari, a former lecturer at the French Lyceum of Gjirokastra and supporter of the War, sentenced him to death by shooting. Muhamet Prishtina, son of the patriot Jahja Prishtina, sentenced him to death by shooting. Hysen Shehu, the son of Sheh Kurbunara, sentenced him to death, by firing squad. Abdyl Kokoshi, a law graduate from Paris, sentenced him to death, by firing squad, etc./ Panorama
-
Midfielder: City is an exemplary team, an honor to be part of this team
February 27, 14:58
Happening now...
ideas
top
services
- POLICE129
- STREET POLICE126
- AMBULANCE112
- FIREFIGHTER128